ಮನಸ್ಸು ಕೆಡಿಸುವ ಮತ್ಸ್ಯಗಂಧಿಯರು

ನೀವೇನೆ ಹೇಳಿ ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಷ್ಟು ಲಕ್ಷಣ ಬೇರೆ ಯಾವ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಇಲ್ಲಾರಿ. ಹಾಗಂತಾ ಒಮ್ಮೆ ನನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳಿದಾಗ ನನಗೂ ಹಾಗೆ ಅನಿಸಿತ್ತು ನಾನು ಜೋರ್ಡಾನಿಯನ್, ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್, ಸಿರಿಯನ್, ತುನಿಶಿಯನ್ ಹುಡುಗಿಯರನ್ನು ನೋಡುವವರೆಗೂ. ಆದರೆ ಇವರನ್ನು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಹೆಣ್ನುಮಕ್ಕಳಷ್ಟೇ ಚೆಂದವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕರಿದ್ದಾರೆ ಅನಿಸಿದ್ದು ಸುಳ್ಲಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಯ ಹುಡುಗಿಯರು ನೋಡಲು ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೆ. ಅಂದರೆ ಅದರರ್ಥ ಇಡಿ ಲಿಬಿಯಾದ ಹುಡುಗಿಯರು ಎಂದಲ್ಲ. ನಾನು ಹೇಳಿದ್ದು ನಾನಿರುವ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಹುಡುಗಿಯರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಭಾಗದ ಬಹುತೇಕ ಜನರು ಕಪ್ಪು. ಇಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾನು ಹೆಚ್ಚು ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ರೇಸ್ ಇರುವದರಿಂದ ನೂರಕ್ಕೆ ತೊಂಬತೈದರಷ್ಟು ಜನ ಕಪ್ಪಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಂತ ಕಪ್ಪಗಿರುವವರೆಲ್ಲಾ ಕುರೂಪಿಗಳೆಂದು ನಾನು ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದೇಕೋ ‘ಈ ಕಪ್ಪು ಸುಂದರಿಯರು’ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಸೌಂದರ್ಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಫಿಟ್ ಆಗುವದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿ, ಬೆಂಗಾಜಿ, ಮಿಸ್ರಟಾ, ಜಾವಿಯಾ, ಸಬ್ರತಾ, ಜ್ವಾರಾ, ಆಲ್ಕೂಮ್ಸ್ ಮುಂತಾದ ಊರುಗಳಲ್ಲಿನ ಹುಡುಗಿಯರೆಲ್ಲರೂ ಬಿಳಿಯರಾಗಿದ್ದು ನೋಡಲು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಹುಡುಗಿಯರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಅಲ್ಲಿಯ ಹುಡುಗರು ಸಹ ಬಿಳಿಯರಾಗಿದ್ದು ನೋಡಲು ಅಷ್ಟೇ ಚನ್ನಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿರುವದು ಬರೀ ವೈಟ್ ರೇಸ್! ಒಬ್ಬೇ ಒಬ್ಬ ಕಪ್ಪು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ನೋಡಲಾರರಿ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ರೇಸ್ ಹೆಚ್ಚು. ಬಿಳಿಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ತುಂಬಾ ವಿರಳ. ಕರಿಯರನ್ನು ಕಂಡರೆ ಬಿಳಿಯರಿಗೆ ಏನೋ ಒಂಥರಾ ತಾತ್ಸಾರ! ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಬಿಳಿಯರು ಕರಿಯರನ್ನು ಶೋಷಿಸುವದುಂಟು. ಅದಕ್ಕೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದರೆ ಒಮ್ಮೆ ನಾವು ಸೆಭಾದಿಂದ ಟ್ರಿಪೊಲಿಗೆ ಬಸ್ಸ್‍ಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತಿರಬೇಕಾದರೆ ನಮ್ಮ ಜೊತೆ ಒಂದಿಬ್ಬರು ಕಪ್ಪು ಲಿಬಿಯನ್‍ರು ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿಯ ಚೆಕ್‍ಪೋಸ್ಟ್‍ಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಬಿಳಿ ಪೋಲಿಷ್‍ರು ಇವರನ್ನು ನೋಡಿ ಬೇಕಂತಲೇ ಅವರಿಗೆ ಆ ಪತ್ರ ಈ ಪತ್ರ ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಕೇಳಿ ಅವರಿಗೆ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇವರಿಬ್ಬರ ಮಧ್ಯ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತಿಕ್ಕಾಟಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದು ಗಡಾಫಿ ಸತ್ತ ಮೇಲೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು.

ನಾನಿರುವ ಸ್ಥಳ ಘಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಈ ಬೇಧ-ಭಾವ ಇಲ್ಲ. ಕಾರಣ ಇಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾನು ಹೆಚ್ಚು ಕಪ್ಪು ಜನರೇ ಇರುವದು. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಂದ 650 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಸೆಭಾದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧ ಬಿಳಿಯರು ಅರ್ಧ ಕರಿಯರು ಇರುವದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಏನಾದರೊಂದು ತಿಕ್ಕಾಟಗಳು ನಡೆದು ಅದು ದೊಡ್ದದೊಡ್ದ ಗಲಾಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯಾಗುವದುಂಟು. ಆದರೆ ನನ್ನ ಆರು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವತ್ತೂ ಕರಿಯರು ತಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಕೀಳರಿಮೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಅವರು ಕಪ್ಪಾಗಿರುವದಕ್ಕೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಹಾಗೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಆಫ್ರಿಕಾದವರೆಂದರೆ ಬರೀ ಕಪ್ಪು ವರ್ಣದವರು, ಕರಿಯರು ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ನಾನು ಕೂಡಾ ಹಾಗೆ ಎಂದುಕೊಂಡು ಬಂದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಇಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಬಿಳಿಯರನ್ನು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆ ಹುಸಿಯಾಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಕೆಲವು ದೇಶಗಳು ಅಂದರೆ  ಈಜಿಪ್ಟ್, ಜೋರ್ಡಾನ್, ಸಿರಿಯಾ, ತುನಿಶಿಯಾ, ಮಾಲಿ, ಮೊರೆಟ್ಯಾನ್. ಮೊರ್ಯಾಕೋ ಇನ್ನೂ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಬರೀ ಬಿಳಿಯರೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.  ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರಿಗೆ ಅದೇನೋ ಒಂಥರಾ ಸುಪಿರಿಯಾರಿಟಿ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಇದ್ದು ಕರಿಯರನ್ನು ಅಸಡ್ಡೆಯಿಂದ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಕರಿಯರನ್ನು ಬಾಹ್ಯವಾಗಿ ಚನ್ನಾಗಿ ಮಾತನಾಡಿಸಿದರೂ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ಯಾವತ್ತೂ ಪ್ರೀತಿಸಲಾರರು. ಈ ರೀತಿಯ ವರ್ಣ ಬೇಧ-ಭಾವ ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲ ಹೇಳಿ? ನಾವು ಏನೇ ಕಾನೂನು ರೂಪಿಸಿದ್ದರೂ ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಬಂದ ಕರಿಯರೆಡೆಗಿನ ನಮ್ಮ ಅಸಡ್ಡೆ ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೋಗಲಾರದು ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ.  

ಅದೆಲ್ಲಾ ಇರಲಿ. ನಾನೀಗ ಹೇಳಹೊರಟಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿನ ಮತ್ಶ್ಯಗಂಧಿಯರ ಬಗ್ಗೆ. ಮತ್ಸ್ಯಗಂಧಿಯರೆಂದರೆ ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್ ಚೆಲುವೆಯರ ಬಗ್ಗೆ. ಇವರು ಮೂಲತಃ ಮೊರ್ಯಾಟೋ ದೇಶದವರಾಗಿದ್ದು ಕೆಲಸವನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡೋ, ವ್ಯಾಪಾರದ ಉದ್ದೇಶದಿಂದಲೋ ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಲಿಬಿಯಾ ಅರ್ಧಕ್ಕರ್ದ ಬರೀ ವಿದೇಶಿಯರಿಂದಲೇ ತುಂಬಿಹೋಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿಯವರು ವಿದೇಶಿಯರ ಮೇಲೆ ಎಷ್ಟು ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆಂದರೆ ಅವರಿಲ್ಲದೆ ಯಾವ ಕೆಲಸವೂ ನಡೆಯುವದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಇದೆ. ಗಡಾಫಿ ಇರಬೇಕಾದಾಗ ಇವರು ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಸಾಲ, ಊಟ, ವಸತಿ, ಶಿಕ್ಷಣ, ನೀರು, ವಿದ್ಯುತ್, ಮುಂತಾದವಗಳನ್ನು ಪುಕ್ಕಟೆಯಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿನವರಿಗೆ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯಬೇಕು ಅನಿಸಲೇ ಇಲ್ಲ. ದುಡಿಯಲು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಇವರು ಸಹಜವಾಗಿ ಇತರರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾದರು. ಹಾಗೆಂದೇ ಇಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಸಿಯನ್ನರು (ಮಶರಾತಿಗಳು), ಫಿಲಿಫೈನ್‍ಗಳು, ಜೋರ್ಡಾನಿಗಳು, ಸುಡಾನಿಗಳು, ಇರಾಕಿಗಳು, ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿಗಳು, ಪ್ಯಾಲೆಸ್ತಿಯನ್‍ರು, ಇಂಡಿಯನ್‍ರು, ಗನಾಗಳು (ಗನಾ ದೇಶದವರು), ಗಾಂಬಿಯನ್‍ರು (ಗಾಂಬಿಯಾ ದೇಶದವರು), ನೈಜರ್ಗಳು (ನೈಜರ್ ದೇಶದವರು), ನೈಜಿರಿಯನ್‍ರು (ನೈಜಿರಿಯಾದವರು) ಇದ್ದಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲಾ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್‍ರು, ಜೋರ್ಡಾನಿಗಳು, ಸುಡಾನಿಗಳು, ಫಿಲಿಫೈನ್‍ಗಳು, ಇರಾಕಿಗಳು, ಹೆಚ್ಚು ಕಮ್ಮಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿಯೋ, ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಗಿಯೋ, ಇಂಜಿನೀಯರ್ ಆಗಿಯೋ, ನರ್ಸ್‍ಗಳಾಗಿಯೋ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈಜಿಪ್ಸಿಯನ್ನರು ಪಕ್ಕಾ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿನ ಮುಕ್ಕಾಲುಪಾಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಅವರೇ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿಗಳು ಅಕ್ಕಸಾಲಿಗರಾಗಿಯೋ, ಇಲ್ಲವೇ ಫೋಟೋಗ್ರಾಫರ್ ಆಗಿಯೋ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ಗನಾ, ಗಾಂಬಿಯಾ, ನೈಜರ್, ನೈಜೀರಿಯಾ ಮುಂತಾದ ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಂದ ಬಂದವರು ಅತ್ಯಂತ ಕೆಳದರ್ಜೆಯ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕರು ಸ್ವೀಪರ್ ಆಗಿಯೋ, ಪ್ಲಂಬರ್ ಆಗಿಯೋ, ಪೇಂಟರ್ ಆಗಿಯೋ, ಇಲ್ಲವೇ ಕಾಬ್ಲರ್ ಆಗಿಯೋ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. 

ರಸ್ತೆ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ನೈಜರ್, ನೈಜಿರಿಯಾ, ಗಾಂಬಿಯಾ, ಗನಾ ದೇಶದ ಯುವಕರು. 

ಆದರೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿ, ಬೆಂಗಾಜಿ, ಮಿಸ್ರಟಾ ಮುಂತಾದ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯವ ಲಿಬಿಯನ್‍ರಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಜೀವನವೆಚ್ಚ ದುಬಾರಿಯಾಗಿರುವದರಿಂದ ಬಹುತೇಕರು ಎರೆಡೆರೆಡು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಾನು ಟ್ರಿಪೋಲಿಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ ಅನೇಕ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ಡ್ರೈವರ್ ಗಳು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಲೆಕ್ಚರರ್ ಆಗಿಯೋ, ಟೀಚರ್ ಆಗಿಯೋ ಇಲ್ಲ ಲಾಯರ್ ಆಗಿಯೋ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವರು. ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗೆ ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಕೆಳದರ್ಜೆಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಯಾವುದೇ ಅಹಂ ಆಗಲಿ ಅಥವಾ Dignity of Labor  ಆಗಲಿ ಇಲ್ಲ.  

ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುವ ನೈಜರ್ ಯುವಕ.

ಅಂದಹಾಗೆ ನಾನು ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್ ಚೆಲುವೆಯರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಬೇರೆ ವಿದೇಶಿಯರಂತೆ ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಸಹ ತಮ್ಮ ಸುಯೋಗ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಚನ್ನಾಗಿ ದುಡಿದುಕೊಂಡು ಸ್ವಲ್ಪ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ  ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ವಾಪಾಸಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಇಲ್ಲಿಯೇ ಸೆಟಲ್ ಆಗುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಇವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಇಲ್ಲಿಯ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ವೇಟರೆಸ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಅಂದರೆ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಬಲವಾಗಿರುವವರು ತಾವೇ ಒಂದು ಸ್ವಂತ ಹೋಟೆಲ್ ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಮೊದಲು ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ದೊಡ್ಡಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಈಗಾಗಲೇ ಸ್ಥಳೀಯರ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ದ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಊಟ, ತಿಂಡಿ, ಚಹಾ, ಕಾಫಿಯ ಕಾಂಟ್ರ‍್ಯಾಕ್ಟನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿ. ಈ ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್‍ರ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಮ್ಮಿ ಅವರ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೇ ತುಂಬಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಹೋಟೆಲ್ ಮಾಲಿಕರಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುವವರು, ಲಾಂಡ್ರಿಯವರು, ಕ್ಲೀನ್ ಮಾಡುವವರು, ವೇಟರ‍್‍ಗಳು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಅವರೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಾಪಾರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಗಂಡಸರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಇದು ಅವರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ. ನೋಡಲು ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರಂತಿದ್ದು ಮೈಕೈ ತುಂಬಿಕೊಂಡು ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಸದಾ ಸ್ವಚ್ಛ ಸ್ವಚ್ಛ! ಇವರು ಹತ್ತಿರ ಬಂದರೆ ಅದೆಂಥದೋ ಮೀನಿನ ವಾಸನೆ ಬರುವದರಿಂದ ನಾವು ಅವರನ್ನು ‘ಮತ್ಸ್ಯಗಂಧಿಯರು’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಒಮ್ಮೆ ನನ್ನ ಲಿಬಿಯನ್ ಫ್ರೆಂಡ್ ಇವರನ್ನು ಕುರಿತು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದ “ಇವರು ವೇಟರ್ ಕೆಲಸದ ಜೊತೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕರೆ ಮೈ ಮಾರಿಕೊಳ್ಳಲೂ ತಯಾರಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ಇವರ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳು ಸದಾ ಗಂಡಸರಿಂದ ಕಿಕ್ಕಿರಿದು ತುಂಬಿರುತ್ತವೆ.  ಹಾಗಂತಾ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೋಟೆಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಸೂಳೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಅಂತಾ ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಲಿಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ಸೂಳೆಗಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ. ಅದು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿದ್ದು ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಂಡರೆ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ತಾವು ತಾವೇ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುವದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಾಗೆಲ್ಲಾ ಇವರು ಗಂಡಸರು ಕರೆದ ತಕ್ಷಣ ಬರುವವರಲ್ಲ! ಮೊದಲು ಗಂಡಸರು ಇವರ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಿಗೆ ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಭೇಟಿ ಕೊಟ್ಟು ಅವರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಬೇಕು. ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಅವರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಬೇಕು. ಕಣ್ಣಲ್ಲೇ ಕಾಮ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಬೇಕು. ರೋಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಆಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ಹತ್ತಿರವಾಗಬೇಕು, ಒಂದೆರೆಡು ಫ್ಲರ್ಟ್ ಮಾಡಬೇಕು. ಸುಳ್ಳೇಸುಳ್ಳು ಒಂದು ಲವ್ ಹುಟ್ಟಿಸಬೇಕು. ವ್ಯವಹಾರ ಕುದುರಿಸಬೇಕು. ಆಮೇಲಿನಿದ್ದರೂ ಮುಂದಿನದೆಲ್ಲಾ; ಅದೂ ಅವರು ಆ ಗಂಡಸರನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರೆ ಮಾತ್ರ. ನಂತರ ಕದ್ದು ಮುಚ್ಚಿ  ಅವರು ಸೂಚಿಸಿದ ಒಂದು ರಹಸ್ಯ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಮುಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಹಾಗೆಂದೇ ಅವರೊಟ್ಟಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ತುಂಬಾ ಹುಶಾರಾಗಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಂತಾ ಬರೀ ಇವರು ಮಾತ್ರ ಸೂಳೆಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಅಂತಾ ಅಲ್ಲ. ಪಕ್ಕದ ನೈಜರ್, ನೈಜಿರಿಯಾ, ಗನಾ ಮುಂತಾದ ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ಸೂಳೆಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಸಹ ಹೇಳಿದ್ದ. ಗಡಾಫಿ ಇರಬೇಕಾದರೆ ಸೂಳೆಗಾರಿಕೆ ಅಷ್ಟಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೆಂದೂ ಈಗ ಧಾರಾಳವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿನವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಲಿಬಿಯನ್‍ರು ಈ ಕಪ್ಪು ಸುಂದರಿಯರನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡದೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ತುನಿಸಿಯಾಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿಯ ವೇಶ್ಯೆಯರನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.    

ಅದೇನೆ ಇರಲಿ. ನಾನಾ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಅನೇಕ ವಿದೇಶಿಯರು ಈ ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್ ಚೆಲುವೆಯರ ಬೆನ್ನು ಹತ್ತುವದುಂಟು. ಅವರನ್ನು ಪಡೆಯುವದು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಲ್ಲವೆಂದು ಗೊತ್ತಾದ ಮೇಲೂ ಅವರ ಮೇಲೆ ಸುಖಾಸುಮ್ಮನೆ ಆಸೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವದುಂಟು. ಎಷ್ಟೋ ಸಾರಿ ಈ ಗಂಡಸರು ತಮ್ಮ ಹತ್ತಿಟ್ಟ ಕಾಮನೆಗಳನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಹೊರಗೆಡವಿ ಸುಖದಸುಪ್ಪತಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೇಲೊಣ, ದೇಹದ ವಾಂಛೆಗಳನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡುಬಿಡೋಣ ಎಂದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅವರನ್ನು ಅಷ್ಟು ಸುಲಭವಾಗಿ ಆಕರ್ಷಿಸಲಾಗದೆ ಸೋತು ಬಂದ ದಾರಿಗೆ ಸುಂಖವಿಲ್ಲದೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾರೆ. ಮೇಲಾಗಿ ಅವರು ಇಲ್ಲಿಯ ರೀತಿರಿವಾಜುಗಳಿಗೆ ಹೆದರಿ ಸುಮ್ಮನಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ನಾನು ಈ ಮೊರೆಟ್ಯಾನಿಯನ್ ಚಲುವೆಯರನ್ನು ಬರೀ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಕೆಡಿಸವ ಮತ್ಸ್ಯಗಂಧಿಯರೆಂದು ಮಾತ್ರ ಕರೆದಿದ್ದು!

-ಉದಯ್ ಇಟಗಿ

ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಅವರಿಬ್ಬರು. .........

ಇದು ಬದೂನ್‍(ಬಿರುಗಾಳಿ)ಗಳ ಸಮಯ. ಅಂದರೆ ಇಲ್ಲೀಗ ಚಳಿಗಾಲ ಮುಗಿದು ಬೇಸಿಗೆ ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದೆ ಅಂತಾ ಅರ್ಥ. ಚಳಿಗಾಲ ಮುಗಿದು ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ ಕಾಲಿಡುವ ಸಂಕ್ರಮಣ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಬಿರುಗಾಳಿಗಳು ಅದೆಲ್ಲಿರುತ್ತವೋ ಒಮ್ಮಿಂದೊಮ್ಮೆಲೆ ಧುತ್ತೆಂದು ಇಳಿದು ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಣ ತೆಗೆಯುತ್ತವೆ. ಅವು ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಎಷ್ಟೊಂದು ಭಯಂಕರವಾಗಿರುತ್ತವೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ನಮಗೆ ಕಾಣದಷ್ಟು ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಮೂಗಿನೊಳಕ್ಕೆ ಹೊಕ್ಕು ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೂ ತೊಂದರೆಯುನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆಗೆಲ್ಲಾ ನಾವು ಬೇಗಬೇಗನೆ ಮನೆಯೊಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಫ್ಯಾನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಕುಳಿತುಬಿಡುತ್ತೇವೆ. ಹೊತ್ತು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆ ಬರುವ ಈ ಬದೂನ್‍ಗಳು ಮನೆ, ಮನುಷ್ಯರನ್ನೆಲ್ಲಾ ಧೂಳು ಧೂಳಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ಮನೆ ಮಾಳಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಸಿಕ್ಕಿಸಿದ ದೊಡ್ಡದೊಡ್ಡ ಟೀವಿ ಡಿಶ್‍ಗಳು ಸಹ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರಿಕೊಂಡು ಎತ್ತೆತ್ತಲೋ ಹೋಗಿ ಬೀಳುವದುಂಟು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ವಿವಿಧ ಆಕಾರ, ಆಕೃತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿದ್ದುಕೊಂಡಿರುವ ಸಹರಾ ಮರಳು ಗುಡ್ಡಗಳು ಗಾಳಿಯ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿ ಇನ್ನೆಲ್ಲೋ ಹೋಗಿ ಇನ್ಯಾವುದೋ ಆಕಾರ, ಆಕೃತಿಗಳನ್ನು ತಾಳಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ನಾನಾಗ ಅಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ; ಈ ಮರಳು ಗುಡ್ಡಗಳು ಹಾಗೂ ಮನುಷ್ಯರ ನಡುವೆ ಅಂಥ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನಿಲ್ಲ ಅಂತಾ. ಈ ಮರಳು ಗುಡ್ಡಗಳಂತೆ ಮನುಷ್ಯ ಕೂಡಾ ಬದುಕಿನ ಹೊಡೆತಗಳಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಆಕಾರವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಏನೇನೋ ಆಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾನೆ.

ಈ ಬಿರುಗಾಳಿಗಳ ಬೆನ್ನ ಹಿಂದೆಯೇ ಇಲ್ಲಿ ಮಳೆಗಾಲ ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ. ಮಳೆಗಾಲವೆಂದರೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಧೋ ಧೋ ಎಂದು ಸುರಿದು ರಸ್ತೆಯ ಮೇಲೆಲ್ಲಾ ನೀರು ಹರಿದಾಡುತ್ತದಲ್ಲ? ಅಂಥ ಮಳೆಯಲ್ಲ. ಬರೀ ಐದು ನಿಮಿಷ ಪಟಪಟ ಅಂತಾ ಹನಿದು ನಿಲ್ಲುವ ಜೋರು ಮಳೆ ಇಲ್ಲವೇ ಒಂದೆರೆಡು ನಿಮಿಷ ಜುಮುರು ಜುಮುರಾಗಿ ಸುರಿದು ನಿಲ್ಲುವ ಸಣ್ಣ ಮಳೆ ಮಾತ್ರ. ಲಿಬಿಯಾದ ಈ ಭಾಗ (ದಕ್ಷಿಣ) ಬಹುತೇಕ ಮರಭೂಮಿಯಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಬೀಳುವದೇ ಅಪರೂಪ. ಆದರೆ ಲಿಬಿಯಾದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿ, ಬೆಂಗಾಜಿ, ಮಿಶ್ರಟಾ, ಸಬ್ರತಾ ಮುಂತಾದ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಷ್ಟಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಳೆ ಬೀಳುವದುಂಟು. ಮೊನ್ನೆ ಇಲ್ಲೊಂದು (ಘಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ) ಜೋರು ಮಳೆ ಬಿತ್ತು. ಜೋರು ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಮಾಮೂಲಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ದದಾಗಿಯೇ ಬಿದ್ದಿದ್ದರಿಂದ ನಮಗೆ ಅದೇ ಜೋರು ಮಳೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಜೋರು ಮಳೆ ಬೀಳುವದೇ ಅಪರೂಪ! ಘಾಟ್‍ನ ನನ್ನ ಆರು ವರ್ಷದ ವಾಸದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಜೋರಾಗಿ ಮಳೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಯೋ, ಮೂರನೇ ಬಾರಿಯೋ? ಅಷ್ಟೆ. ಇಲ್ಲೇನಿದ್ದರೂ ಬರೀ ಜುಮುರು ಮಳೆ ಮಾತ್ರ! ಅದೂ ಕೇವಲ ಐದಾರು ನಿಮಿಷಗಳು! ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇನೋ ಇಲ್ಲಿನವರ ಮತ್ತು ಮಳೆಯ ನಡುವಿನ ನೆಂಟಸ್ತಿಕೆ ಅಷ್ಟಕ್ಕಷ್ಟೆ! ಅವರಿಗೆ ಮಳೆಯ ಮಧುರ ನೆನಪುಗಳಾಗಲಿ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಹುಟ್ಟುವ ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಕನಸುಗಳಾಗಲಿ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನಬಹುದು. ಆದರೆ ನಮಗೆ ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಏನೆಲ್ಲಾ! ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಜಡಗಟ್ಟಿದ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಡಿದೆಬ್ಬಿಸುವ ಸಂಜೀವಿನಿ, ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಮಧುರ ಪ್ರೀತಿಯ ನೆನಪನ್ನು ಮೆಲಕುಹಾಕುವ ಸಮಯ, ಮಳೆಯೆಂದರೆ ಸಂಗಾತಿಯ ಸನಿಹವ ಬಯಸುವ ಹೊಂಗನಸು, ಮಳೆಯೆಂದರೆ...........ಇನ್ನೂ ಏನೇನೋ! ಒಂದೇ, ಎರಡೇ ಅದರ ಆಲಾಪಗಳು? ನಾನು ಮಳೆ ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಆ ಮಳೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರೊಟ್ಟಿಗೇಳುವ ಮಣ್ಣಿನ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಸವಿಯಲೆಂದೇ ಹೊರಗೆ ಬಂದು ನಿಲ್ಲುತ್ತೇನೆ. ನಿಂತಂತೆ ಮಳೆಯ ನೆನಪಿನ ಆಲಾಪಗಳು ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಯ್ಯಗುಡತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಜುಮುರು ಮಳೆಗೆ ಒಂದು ಆಲಾಪವಾದರೆ ಬಿರುಸು ಮಳೆಗೆ ಹತ್ತು ಹಲವು! ಮೊನ್ನೆ ಕೂಡಾ ಹೀಗೆ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಅದನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುವಾಗ ಫಕ್ಕನೆ ‘ಅವರಿಬ್ಬರು’ ನೆನಪಾದರು. ಅವರಿಬ್ಬರೆಂದರೆ ಇಂಥದೇ ಒಂದು ಬಿರುಸು ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಅಸಹಾಯಕನಾಗಿ ನಿಂತಾಗ ನನಗೆ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದ, ತಮ್ಮ ಮಾನವೀಯತೆಯ ಮೂಲಕ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಾಕಿದ ಮನುಷ್ಯರು! ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೂ ಹೇಳಲೇಬೇಕೆನಿಸಿ ಈ ಸಾರಿ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಅದು 2010 ರ ಜೂನ್ ಕೊನೆವಾರ ಇರಬೇಕು. ಆ ವರ್ಷ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಗಳು ಎರಡನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ಬಂದಿಳಿದಿದ್ದರು. ಆ ವರ್ಷ ಅವರಿಗೆ ವೀಸಾ ತುಂಬಾ ತಡವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ ಜೂನ್ ಕೊನೆವಾರ ಮುಗಿದು ಜುಲೈ 1 ಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯ ಕಾಲೇಜು ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಆಕೆ ಆ ದಿನ ತಾನು ಖಡ್ಡಯವಾಗಿ ಅಲ್ಲಿರಲೇ ಬೇಕೆಂದು ಹೊರಟೇ ಬಿಟ್ಟಳು. ನನಗಿಲ್ಲಿ ರಜೆ ಆರಂಭವಾಗಲು ಇನ್ನೂ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಬಾಕಿಯಿದ್ದುದರಿಂದ ನಾನು ಅವರೊಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಗುವ ಹಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ನಾನು ಅವರಿಬ್ಬರನ್ನೇ ಕಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಆ ಪ್ರಕಾರ ಅವರಿಬ್ಬರನ್ನು ಟ್ರಿಪೋಲಿಯವರಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ವಿಮಾನ ಹತ್ತಿಸಿ ಬಂದರಾಯಿತೆಂದುಕೊಂಡು ಹೊರಟೆ.

ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿ ಲಿಬಿಯಾದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೀವು ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾದರೆ ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಖಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಹಾಗೂ ಹೆಲ್ತ್ ಕಾರ್ಡ್ (HIV ಮತ್ತು ಹೆಪಟೈಟಸ್ ಖಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಸಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕಾರ್ಡು) ಇರಲೇ ಬೇಕು. ಈ ಕಾಯಿದೆ ನಮಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಲಿಬಿಯನ್‍ರಿಗೂ ಸಹ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾದರೂ ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ‘ಪತಾಕಾ’ (ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಕಾರ್ಡ್) ಮತ್ತು ಹೆಲ್ತ್ ಕಾರ್ಡನ್ನು ಒಯ್ಯಲೇಬೇಕು. ಒಂದು ವೇಳೆ ಒಯ್ಯದಿದ್ದರೆ ಭಾರಿ ಮೊತ್ತದ ದಂಡ ತೆರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಇಲ್ಲವೇ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದೇಶಿಯರಾದರೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದಂಡ ಕೊಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ನೂರು ಕಿಲೋಮೀಟರಿಗೊಂದು ಚೆಕ್‍ಪೋಸ್ಟ್ ಇರುವದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಪಾಸಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಇದೆ. ಘಾಟ್‍ನ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿ ನೈಜರ್, ನೈಜಿರಿಯಾ, ಗನಾ, ಗಾಂಬಿಯಾ ಮುಂತಾದ ವಿದೇಶಿಯರಿಗೆ ಅನೇಕ ಕಳ್ಳದಾರಿಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಅವರು ಈ ಕಳ್ಳದಾರಿಗಳ ಮೂಲಕ ಲಿಬಿಯಾದೊಳಕ್ಕೆ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ’ಅಕಾಮಾ’ (ರೆಸಿಡೆನ್ಸ್ ವೀಸಾ) ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ತಮ್ಮ ಹೊಟ್ಟೆ ಹೊರೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಎಂಥದೋ ಒಂದು ಕೆಲಸವನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಬದುಕತೊಡಗುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಇಲ್ಲಿಂದ ಅದ್ಹೇಗೋ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ತಮ್ಮ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‍ವೊಂದರಿಂದಲೇ ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಇಟಲಿಗೋ, ರೋಮ್‍ಗೋ, ಫ್ರಾನ್ಸಿಗೋ ಕೆಲಸ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಬದುಕುವ ಇಂಥವರಿಂದ ಸಮಾಜ ಘಾತುಕ ಕೆಲಸಗಳು ಜರಗುವ ಸಂಭವನೀಯತೆಯಿರುವದರಿಂದ ಇವರ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಒಂದು ಹದ್ದಿನ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಇಂಥವರನ್ನು ಮಟ್ಟ ಹಾಕಲೆಂದೇ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ನಿಯಮಗಳು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿನವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಲಿಬಿಯಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಅಂದರೆ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇರದಿದ್ದರೂ ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ ನಾವು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ನೀಡಿದ ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಕಾರ್ಡ್‍ವೊಂದನ್ನು ತೋರಿಸಿದರೆ ಸಾಕು ನಮಗೆ ಚೆಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಎಂಟ್ರಿ ಸಿಗುತ್ತೆ. ಚೆಕ್ ಪೋಸ್ಟ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ನಾವು ಭಾರತೀಯರೆಂದು ಗೊತ್ತಾದ ತಕ್ಷಣ ನಮ್ಮನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಪಾಸಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗುವದಿಲ್ಲ. ಭಾರತೀಯರ ಮೇಲೆ ಅವರಿಗೆ ಅಷ್ಟು ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಗೌರವ! ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗಲ್ಲ. ಖಡ್ಡಯವಾಗಿ ನಾವು ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೆಲ್ತ್ ಕಾರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಲೇಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸಹ ನಾವು ಭಾರತೀಯರೆಂದು ಗೊತ್ತಾದ ತಕ್ಷಣ ನಮ್ಮನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ತಪಾಸಿಸದೆ ಬರೀ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಹೆಲ್ತ್ ಕಾರ್ಡುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಮೊದಲೇ ಹೇಳಿದಂತೆ ನಾನು, ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಗಳನ್ನು ಇಂಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಲು ಘಾಟ್‍ನಿಂದ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೊರಟುಬಂದೆ. ಘಾಟ್‍ನಿಂದ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ವಿಮಾನ ಪ್ರಯಾಣ ಕೇವಲ ಒಂದೂವರೆ ಘಂಟೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ತಪಾಸಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಪ್ರಮೇಯ ಬೀಳುವದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ರಸ್ತೆ ಮಾರ್ಗದ ಪ್ರಯಾಣ ಸುಮಾರು ಹದಿನೆಂಟು ಘಂಟೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವದಲ್ಲದೆ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸಾಕಷ್ಟು ತಪಾಸಣೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬರುವಾಗ ನಾನು ನನ್ನ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಮುಂದಿನ ಇಪ್ಪತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಯ ಮೇಲೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಲೆಕ್ಚರರ್ಸ್ ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‍ಗಳನ್ನು ಎಕ್ಸಿಟ್ ಮತ್ತು ರೀಎಂಟ್ರಿ ವೀಸಾ ಮಾಡಿಸಲು ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಯವರು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ ನಾನು ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇಲ್ಲದೇ ಬರೀ ಐಡಿ ಕಾರ್ಡ್‍ನೊಂದಿಗೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ಹೊರಟು ಬಂದೆ. ನಾನು ನಮ್ಮ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ’ನನ್ನ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‍ನ್ನು ಎಕ್ಸಿಟ್ ಮತ್ತು ರೀಎಂಟ್ರಿ ವೀಸಾ ಮಾಡಿಸಲು ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಯವರು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಪತ್ರವನ್ನೇ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ’ ಎಂದು ಒಂದು ಪತ್ರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ಸಾಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ನಾನು ಅದ್ಯಾವುದನ್ನು ಮಾಡದೆ ಬರೀ ಐಡಿ ಕಾರ್ಡಿನೊಂದಿಗೆ ಹೊರಟು ಬಂದಿದ್ದೆ. ಮೇಲಾಗಿ ನನ್ನ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇರದಿದ್ದರೇನಂತೆ? ಹೇಗೂ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಗಳ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‍ನಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಹೆಸರು ಇರುತ್ತದಲ್ಲ? ಅಷ್ಟು ಸಾಕು. ಜೊತೆಗೆ ನನ್ನ ಐಡಿ ಕಾರ್ಡು ಬೇರೆ ಇದೆ. ಇವನ್ನು ತೋರಿಸಿದರೆ ನಡೆಯುತ್ತೆ ಎಂಬ ಹುಂಭ ಧೈರ್ಯದಲ್ಲಿ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ಸಾಯಂಕಾಲ ಆರು ಘಂಟೆಗೆ ಬಂದಿಳಿದೆ.
ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಗಳು ಹೋಗುವ ಫ್ಲೈಟ್ ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಮೂರು ಘಂಟೆಗ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಆ ದಿನ ನಾವು ಟ್ರಿಪೋಲಿಯ ಹೋಟೆಲ್‍ವೊಂದರಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿಂದ ಎಂಬತ್ತು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಸಬ್ರತಾದಲ್ಲಿನ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಸುರೆಂದ್ರನ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಅಷ್ಟುದೂರ ಹೋಗುವದು ಮತ್ತೆ ಮಾರನೆಯ ದಿನ ತರಾತುರಿಯಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಬರುವದು ನಮಗೆ ಬೇಡವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಹೋಟೆಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆವು. ನಾನವನಿಗೆ ಬೇಕಂತಲೇ ಕಾಲ್ ಕೂಡಾ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಮಾಡಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಅವನು ತನ್ನ ಮನೆಗೇ ಬರಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುವದು ಮತ್ತು ನಾನು ಹೊರಟು ನಿಲ್ಲುವದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದ್ಯಾವುದು ಬೇಡವೆಂದೇ ನಾವು ಹೋಟೆಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆವು. ಆ ಪ್ರಕಾರ ನಾನು ಮಾಮೂಲಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೂ ಟ್ರಿಪೋಲಿ ಹಡಗು ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದ ಹೋಟೆಲ್‍ಗೆ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿಳಿದೆ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಬಳಿ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇರದಿದ್ದ ಕಾರಣ ಹೋಟೆಲ್ ಮಾಲಿಕ ನಮಗೆ ರೂಮನ್ನು ಕೊಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ. ನಾನು ನನ್ನ ಐಡಿ ಕಾರ್ಡನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಗಳ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್‍ನಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಹೆಸರು ಇರುವದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಪರಿ ಪರಿಯಾಗಿ ಬೇಡಿಕೊಂಡೆ. ಬೇಕಾದರೆ ಒಂದಿಪ್ಪತ್ತು ದಿನಾರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತೇನೆಂದೆ. ನಮ್ಮ ಡೀನ್‍ಗೆ ಕಾಲ್ ಮಾಡಿ ಅವನ ಜೊತೆ ಮಾತಾಡಿ ಅವನಿಗೆ ರೂಮು ಕೊಡಲು ಹೇಳಿ ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡೆ. ಊಹೂಂ, ಅವ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಜಗ್ಗಲಿಲ್ಲ. ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. “ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಖಡ್ಡಾಯವಾಗಿರಲೇಬೇಕು, ಇದು ಲಿಬಿಯಾದ ರೂಲು. ರೂಲ್ ವಿರುದ್ಧ ನಾವು ಹೊಗಲಾರೆವು. ಏನಾದರು ಹೆಚ್ಚು ಕಮ್ಮಿಯಾದರೆ ನಾವು ತಲೆಕೊಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾರಿ. ಬೇರೆ ಕಡೆ ಟ್ರೈ ಮಾಡಿ. ಸಿಕ್ಕರೂ ಸಿಗಬಹುದು” ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಮಳೆ ಹನಿಯತೊಡಗಿತು. ಸಣ್ಣಗೆ ಶುರುವಾದ ಮಳೆ ಕ್ರಮೇಣ ಜೋರಾಗಿ ಸುರಿಯತೊಡಗಿತು. ಸುಮಾರು ಅರ್ಧ ಘಂಟೆಯಾದರೂ ಮಳೆ ನಿಲ್ಲುವ ಲಕ್ಷಣಗಳೇ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ಇದನ್ನೇ ನೆಪಮಾಡಿಕೊಂಡು “ಈ ಸುರಿವ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಇನ್ಯಾವ ಹೋಟೆಲ್ ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋಗೋಣ. ದಯವಿಟ್ಟು ಇಲ್ಲಿಯೇ ಕೊಡಿ” ಎಂದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಕೇಳಿದೆ. ಊಹೂಂ, ಅವ ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ಕರಗಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ಅಸಹಾಯಕನಾಗಿ ನಿಂತೆ. ನಮ್ಮ ಸಂದಿಗ್ಧ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೋಡಿ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಅಳತೊಡಗಿದಳು. ಆಗಲೂ ಆತ ಕರಗಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅದೇ ಹೊಟೆಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಮಧ್ಯ ವಯಸ್ಕ ಹೆಂಗಸೊಬ್ಬಳು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಬಂದು ತನ್ನ ರೂಮು ಕೀ ಇಸಿದುಕೊಳ್ಳಲು Receptionist ಬಳಿ ನಡೆದು ಬಂದಳು. ಅಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಅಳುತ್ತಾ ನಿಂತಿರುವದನ್ನು ನೋಡಿ ಏನಾಯಿತೆಂದು Receptionistನನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದಳು. ಆತ ಎಲ್ಲ ವಿವರಿಸಿಯಾದ ಮೇಲೆ ನಮ್ಮ ಕಡೆ ತಿರುಗಿ “Hello, Excuse me. How can I help you?” ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು. ನಾನು ನಡೆದಿದ್ದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೇಳಿದೆ. ಆಕೆ ಕೂಡಾ ಅವನ ಮನವೊಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಳು. ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ನಾನು ಗೆಳೆಯ ಸುರೇಂದ್ರನ ಮನೆಗೆ ಹೋದರಾಯಿತೆಂದುಕೊಂಡು ಅವನಿಗೆ ಫೋನ್ ಮಾಡಿದೆ. ಆದರೆ ಅವ ಫೋನ್ ತೆಗೆಯಲಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಊಹೂಂ, ನನ್ನ ದುರಾದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ಅವ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಫೋನ್ ತೆಗೆಯಲಿಲ್ಲ. ನಾನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಚಲಿತನಾಗಿ ನಿಂತೆ. ಆಗ ಆ ಹೆಣ್ಣುಮಗಳು “Don’t worry. I’ll take you to some other hotels. Let’s try your luck. But they may be bit costlier than this hotel. Is that ok with you?” ಎಂದು ಕೇಳಿದಳು. ನಾನಾಗ “ದುಡ್ದು ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾದರು ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರೂಮೊಂದು ಸಿಕ್ಕರೆ ಸಾಕು” ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಮಧ್ಯ ಗೆಳೆಯ ಸುರೇಂದ್ರನಿಗೆ ಫೋನಾಯಿಸುತ್ತಲೇ ಇದ್ದೆ. ಆದರೆ ಅದೇಕೋ ಅವನು ತೆಗೆಯುತ್ತಿರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಬೇರೆ ಹೋಟೆಲ್‍ಗೆ ಹೋದರಾಯಿತೆಂದುಕೊಂಡು ನಮ್ಮ ಲಗೇಜ್ ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ರಸ್ತೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಆಕೆಯೇ ಹೋಗಿ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡುಬಂದಳು. ಮಳೆ ಸುರಿಯುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಆ ಮಳೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಇನ್ನೊಂದು ಹೋಟೆಲ್‍ಗೆ ಹೋದೆವು. ಅಲ್ಲಿ ಆಕೆ “ನೀವು ಟ್ಯಾಕ್ಶಿಯಲ್ಲೇ ಕೂತಿರಿ. ನಾನು ಡ್ರೈವರ‍್ನೊಂದಿಗೆ ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತೇನೆ.” ಎಂದು ನಮ್ಮನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಇಳಿಯಲು ಬಿಡದೇ ಆಕೆಯೇ ಹೋಗಿ ವಿಚಾರಿಕೊಂಡು ಬಂದಳು. ಅಲ್ಲೂ ಅವರು ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇಲ್ಲದವರಿಗೆ ರೂಮು ಕೊಡುವದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ನನಗೆ ಆತಂಕ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ನಾನು ಮತ್ತೆ ಗೆಳೆಯನಿಗೆ ಫೋನಾಯಿಸಿದೆ. ಪುಣ್ಯಾತ್ಮ ತೆಗೆಯಲೇ ಇಲ್ಲ. “ಇನ್ನೂ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹೊಟೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಳೋಣ ಇರಿ. ಸಿಕ್ಕರೂ ಸಿಗಬಹುದು.” ಎಂದು ನಮಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬುತ್ತಲೇ ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟು ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದಳು. ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಒಂದೇ ಉತ್ತರ ಬಂತು; ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಇಲ್ಲದವಿರಿಗೆ ರೂಮು ಕೊಡುವದಿಲ್ಲ ಎಂದು. ನಾನು ಅಕ್ಷರಶಃ ಅಸಹಾಯಕನಾಗಿ ನಿಂತೆ. ನನ್ನ ಆತಂಕ ಇಮ್ಮುಡಿಯಾಯಿತು. ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತೆ ಅಳತೊಡಗಿದಳು. ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಯಾಕಿಂಥ ಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ರೂಲ್ಸು? ಇದೆಂಥಾ ನಿಯಮಗಳು? ಎಂದು ಶಾಪ ಬೇರೆ ಹಾಕಿದಳು. ಆದರೆ ನಾವು ಆ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ತಲೆಬಾಗದೆ ವಿಧಿಯಿರಲಿಲ್ಲ. ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಅಳುವದನ್ನು ನೋಡಿ ಆಕೆ “ದಯವಿಟ್ಟು ಅಳಬೇಡಿ. ನಿಮಗೆ ಎಲ್ಲಾದರೂ ಒಂದು ಕಡೆ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಬೆಂಗಾಜಿಯವಳು. ನಾನು ಕೆಲಸದ ಮೇಲೆ ಟ್ರಿಪೋಲಿಗೆ ಬಂದು ಈ ಹೋಟೆಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ನನಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಆಗಲಿ, ರಿಲೆಟಿವ್ಸ್ ಆಗಲಿ ಇಲ್ಲ. ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಕಳಿಸಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಆದರೂ ಏನೋ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. Be positive.” ಎಂದು ನಮಗೆ ಸಮಾಧಾನ ಹೇಳುತ್ತಾ ನಮ್ಮ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ಡ್ರೈವರ‍್ನೊಂದಿಗೆ ಅದೇನೇನೋ ಅರೇಬಿಕ್‍ನಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡಿ ಮತ್ತೆ ನಮ್ಮ ಕಡೆ ತಿರುಗಿ “ಈ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ಡ್ರೈವರ್ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ತಿರಾ? ಅವನೂ ಒಪ್ಪಿದ್ದಾನೆ. ನಿಮಗೆ ಇದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ.” ಎಂದು ಹೇಳಿದಳು. ಆಗ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ಡ್ರೈವರ್ “ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬನ್ನಿ. ಅಲ್ಲಿ ಎರಡು ರೂಮುಗಳಿವೆ. ಒಂದು ರೂಮಿನಲ್ಲಿ ನೀವಿರಿ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಾನೇ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಏರ್ಪೋರ್ಟ್‍ಗೆ ಡ್ರಾಪ್ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿಗೂ ಹೇಳುತ್ತೆನೆ. ಆಕೆ ಖಂಡಿತ ಒಪ್ಪುತ್ತಾಳೆ. ನೀವೇನು ಆತಂಕ ಪಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅವನ ಹೃದಯ ವೈಶಾಲ್ಯಕ್ಕೆ ನಮ್ಮಿಬ್ಬರ ಕಣ್ಣುಗಳು ಒದ್ದೆಯಾದವು. ಯಾರೆಂದು ಸರಿಯಾಗಿ ಗೊತ್ತಿರದ ನಮ್ಮಂತ ಅಪರಿಚಿತರನ್ನು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಇರಿ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನಲ್ಲ ಇವನು ಅದೆಂಥ ದೊಡ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿರಬೇಕು? ಟ್ರಿಪೋಲಿಯಂಥ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಇಂಥ ಜನರಿದ್ದಾರೆಯೇ? ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಇನ್ನೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆಯೇ? ಎಂದು ಅಚ್ಚರಿಪಡುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಆಕೆ ಮತ್ತೆ “Yes, you can stay with him. No doubt, he is a good person. Moreover, you have no other go. Think positively” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ನಮ್ಮ ಆತಂಕವನ್ನು ದೂರಮಾಡಿದಳು. ನಮಗೂ ಬೆರೆ ದಾರಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಅಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟ ಮೇಲೂ ಅವನು ಹೇಗೋ ಏನೋ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ. ಮೇಲಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಗತಿಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದದ್ದಾಗಲಿ ಅವನೊಂದಿಗೆ ಹೋಗುವದೇ ಒಳ್ಳೆಯದೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆವು. ಆಗ ಘಂಟೆ ರಾತ್ರಿ ಎಂಟನ್ನು ದಾಟಿತ್ತು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗೆಳೆಯ ಸುರೇಂದ್ರನ ಫೋನ್ ಬಂತು. ಆತ ತನ್ನ ಫೋನ್‍ನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಫೋನ್‍ನ್ನು ತೆಗೆಯಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ಸಧ್ಯ ಸಿಕ್ಕನಲ್ಲ ಎಂದು ಖುಷಿಯಾಯಿಯಿತು. ನಾವು ನಮ್ಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆವು. ಅವನು ಈ ಕೂಡಲೇ ಹೊರಟು ಬನ್ನಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ನಮಗೆ ಹೋದ ಉಸಿರು ಮರಳಿ ಬಂದಂತಾಯಿತು.


ಇನ್ನು ನಾವು ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಸಬ್ರತಾಗೆ ಹೋಗಬೇಕಿತ್ತು. ಆಕೆ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ನಿಲ್ದಾಣದವರೆಗೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬಿಡುತ್ತೇನೆ ಬನ್ನಿ ಎಂದು ನಾವು ಬಂದ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲೇ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೊರಟಳು. ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ಮಳೆ ನಿಂತಿತ್ತು. ನನ್ನ ಮಗಳು ಹಸಿವೆ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದಳು. ಟ್ಯಾಕ್ಷಿ ನಿಲ್ದಾಣ ತಲಪುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಆಕೆ ಮೊದಲು ಇಳಿದು ಹೋಗಿ ಸೇಬು ಹಣ್ಣು, ಬಾಳೆಹಣ್ಣು, ಕೇಕ್, ನೀರಿನ ಬಾಟಲ್ ಮತ್ತು ಚಾಕಲೇಟ್‍ನ್ನು ತಂದು ನಮ್ಮ ಕೈಗಿಡುತ್ತಾ “ಮಗು ಹಸಿದಿದೆ. ಮೊದಲು ಅವಳಿಗೆ ತಿನಿಸಿ.” ಎಂದು ಹೇಳಿದಾಗ ನಮ್ಮಿಬ್ಬರ ಹೃದಯಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ದ್ರತೆ ಜಿನುಗದೇ ಇರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ನಾವು ಅವರಿಬ್ಬರ ಪ್ರೀತಿಗೆ, ಉಪಕಾರಕ್ಕೆ ಮೂಕವಿಸ್ಮಿತರಾದೆವು. ಆಕೆಯ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ತೀರಿಸುವದೆಂದು ಗೊತ್ತಾಗದೆ “ನೀವು ಕೊಂಡುತಂದ ಹಣ್ಣುಗಳಿಗಾದರೂ ದುಡ್ಡನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ” ಎಂದು ನಾನು ದುಡ್ಡನ್ನು ಕೊಡಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಏನು ಮಾಡಿದರೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ಹೊತ್ತು ಟ್ಯಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಬಾಡಿಗೆ ಕೊಡಲು ಹೋದರೆ ಆಕೆ ಅದನ್ನೂ ಕೊಡಿಸಿಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾನೇ ಡ್ರೈವರ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಹತ್ತು ದಿನಾರಿನ ನೋಟೊಂದನ್ನು ತುರುಕಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ಸಬ್ರತಾಗೆ ಹೋಗುವ ಟ್ಯಾಕ್ಷಿಯಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿ ನಮಗೆ ಬೈ ಹೇಳಿದರು. ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ ಆಕೆ ತನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ನಂಬರ್ ಕೊಟ್ಟು “ಸಬ್ರತಾ ಮುಟ್ಟಿದ ತಕ್ಷಣ ನನಗೊಂದು ಫೋನ್ ಮಾಡಿ. All the best” ಎಂದು ನಸುನಗುತ್ತಾ ನಮ್ಮನ್ನು ಬಿಳ್ಕೊಟ್ಟಳು. ಡ್ರೈವರ್ ಕೂಡಾ “ಒಂದು ವೇಳೆ ನಿಮ್ಮ ಫ್ರೆಂಡ್ ಇರದೇ ಇದ್ದರೆ ನನ್ನ ಮನೆಗೇ ಬನ್ನಿ. ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲ.” ಎಂದು ಹಳಿ ತನ್ನ ಮನೆಯ ಅಡ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಫೋನ್ ನಂಬರ್ ಕೊಟ್ಟನು. ನಾವು ಅವರಿಬ್ಬರ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಮನದ ತುಂಬಾ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳತ್ತಾ ಸಬ್ರತಾದತ್ತ ಹೊರಟೆವು. ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಅವರ ಕಾಳಜಿ, ನಮ್ಮಂಥ ಅಪರಿಚಿತರಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿದ ರೀತಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುತ್ತಲೇ ಹೋಯಿತು. ಅವರಿಬ್ಬರ ಹೇಸರೇನೆಂದು ನನಗೀಗ ಸರಿಯಾಗಿ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರ ಮುಖಗಳು ಹಾಗೂ ಅವರೊಳಗಿನ ಮನುಷ್ಯತ್ವ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚಳಿಯದೆ ನಿಂತುಬಿಟ್ಟಿವೆ.


ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಸುದೀರ್ಘ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಯಾರ್ಯಾರೋ ನಮಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಯಾರ್ಯಾರೋ ನಮ್ಮ ಆಪಾದ್ಭಾಂದವರಾಗುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಯಾರೋ ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಹಸ್ತ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥವರನ್ನು ಜೀವನಪೂರ್ತಿ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಾರಿ ಸಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಾ ಈ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯತೆಯೆನ್ನುವದು ಇನ್ನೂ ಇದೆ ಎಂದು ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೇನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ?


-ಉದಯ್ ಇಟಗಿ

ಇರಲೇ? ಇರದಿರಲೇ? ಇದು ಪ್ರಶ್ನೆ

ಇಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ವಾರ್ಷಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಮುಗಿಸಿ ಬೇಸಿಗೆಯ ರಜೆಯ ಮೇರೆಗೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ನಮ್ಮನಮ್ಮ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಕಾತುರರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಪ್ರತಿವರ್ಷದಂತೆ ಈ ವರ್ಷವೂ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಗೆ ನಮ್ಮನ್ನು ನಮ್ಮನಮ್ಮ ಊರುಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸಲು ನಮ್ಮ ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಯವರು ಟಿಕೇಟ್‍ಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಬಹುಶಃ, ಈ ತಿಂಗಳು 20 ರಂದು ನಾವು ಇಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಡಬಹುದು. ಹೋದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರುತ್ತೇನೇಯೇ? ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ! ಏಕೆಂದರೆ ಈಗ್ಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ಮತ್ತೆ ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ವಾಪಾಸಾಗಬೇಕೇ? ಬೇಡವೇ? ಎನ್ನುವ ಸಂದಿಗ್ಧತಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿದ್ದೇನೆ. ಆ ಸಂದಿಗ್ಧತೆ ಅದೆಷ್ಟು ತೀವ್ರವಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ ಯೋಚಿಸಿದಷ್ಟೂ ಅದು ನನ್ನನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು, ಮಗದೊಂದು ಸಂದಿಗ್ಧತೆಗಳ ಸುಳಿಗೆ ದೂಡಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಂಗೆಡಿಸುತ್ತಿದೆ.


ಪ್ರತಿವರ್ಷದಂತೆ ಈ ವರ್ಷವೂ ನಮ್ಮ ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಯಿಂದ ಬಂದ “ನಿಮ್ಮನ್ನು ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕೆ Renew ಮಾಡಲಾಗಿದೆ” ಎನ್ನುವ ಪತ್ರವನ್ನು ನಮ್ಮ ಡೀನ್ ನನ್ನ ಕೈಗಿಟ್ಟಾಗ ನಾನು ಖುಷಿಯಾಗಿದ್ದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಇನ್ನೊಂದೆರೆಡು ವರ್ಷ ಅದ್ಹೇಗೋ ಇಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಬಿಟ್ಟರೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಕನಸಿನ ಮನೆ ಕಟ್ಟಬಹುದು, ಆಮೇಲೆ ಖಾಯಂ ಆಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ವಾಪಾಸಾಗಿ ಅಲ್ಲೇ ಏನಾದರು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಹರ್ಷದಿಂದ ಕುಣಿದಾಡಿದ್ದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಮನೆ ಹೇಗೆ ಕಟ್ಟಬೇಕು ಎನ್ನುವದರ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷವೂ ಇನ್ನಿಲ್ಲದಂತೆ ಕನಸುಕೊಂಡಿದ್ದೆ.

ಆದರೆ ಅದೇಕೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಈಗ್ಗೆ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಿಂದ ನಾನಿರುವ ಜಾಗ ಘಾಟ್ ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಬೋರೆದ್ದು ಹೋಗಿದ್ದೆ. ನಾನಿರುವ ಊರು ಘಾಟ್ ಬಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಾದರೂ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೇನೂ ಕೊರತೆಯಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬೇಸರ ತರಿಸುವಂಥ ಜಾಗ. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರಿಯಾದ ಸಿನೆಮಾ ಥೇಟರ್ ಇಲ್ಲ. ಸಾಯಂಕಾಲ ಸುತ್ತಾಡಿಕೊಂಡು ಬರಲು ಒಂದು ಪಾಶ್ ಏರಿಯಾ ಇಲ್ಲ. ಒಂದು ಪಾರ್ಕ್ ಇಲ್ಲ. ಕ್ಲಬ್ಬುಗಳಿಲ್ಲ, ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಲ್‍ಗಳಿಲ್ಲ, ಹಾಗೆಂದೇ ನಾವು ಇಲ್ಲಿ ಟೀವಿ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನೆಟ್‍ಗೆ ಅಡಿಕ್ಟ್ ಆಗಿಬಿಟ್ಟೆವು. ಆದರೆ ಘಾಟ್‍ನ ಜನರನ್ನು, ಅವರ ಒಳ್ಳೆಯತನವನ್ನು ಎಂದಾದರೂ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಅವರು ನಮಗೆ ಕೊಡುವ ಮರ್ಯಾದೆ, ಗೌರವವನ್ನು ಹೇಗೆ ತಾನೇ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ?

ಹೀಗಿದ್ದೂ ಈ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಅದ್ಹೇಗೋ ಆರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಬಿಟ್ಟೆ. ನನ್ನ ಆರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮರಭೂಮಿ ನನಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಸಿರು ಹಸಿರಾದ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ತಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಹೈಪೋಥೈರಾಡಿಸಂ ಮತ್ತು ಸಕ್ಕರೆ ಕಾಹಿಲೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನಾನಿಲ್ಲಿ ಆರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಊರು ನನಗೆ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸಿದೆ. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶದ ಒಳ್ಳೆಯ ಗೆಳೆಯರನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದೆ. ನನ್ನ ವೃತ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಹಾಗೆ ಒಂದಷ್ಟು ಹೊಸ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ಸಿಗುತ್ತಿದುದರಿಂದ ಒಳ್ಳೊಳ್ಳೆ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದಿದ್ದೇನೆ. ಒಳ್ಳೊಳ್ಳೆ (ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ) ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದಲೇ ನನಗೆ ಬೆಂಗಳರಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸೈಟ್‍ಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಮನೆಯೊಂದನ್ನು ಕಟ್ಟುವದು ಬಾಕಿಯಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇನ್ನೊಂದೆರೆಡು ವರ್ಷ ಇಲ್ಲಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಚನ್ನಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದೇಕೋ ಇನ್ನುಮುಂದೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಸಾಕಿನ್ನು ಜಾಗ ಬದಲಾಯಿಸೋಣ ಅನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹೋಗಲಿ ಇಲ್ಲಿಂದ ಆರುನೂರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರವಿರುವ ಸೆಭಾಗಾದರೂ ಟ್ರಾನ್ಸಫರ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋಣವೆಂದರೆ ನನ್ನ ಡೀನ್ ಮತ್ತು HOD “ಇಲ್ಲಿಯೇ ಶಿಕ್ಷಕರ ಕೊರತೆಯಿದೆ, ಇನ್ನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಬೇರೆ ಕಡೆ ಕಳಿಸುವದಾದರೂ ಹೇಗೆ?” ಎಂದು ನನ್ನನ್ನೇ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಮೊದಲಾದರೆ ಇಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಜನ ಇಂಡಿಯನ್ಸ್ ಇದ್ದರು. ಅದ್ಹೇಗೋ ಸಮಯ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೀಗ ಅವರ ಸಂಖ್ಯೆ ನನ್ನನ್ನೂ ಸೇರಿ ಎರಡು ಜನಕ್ಕೆ ಬಂದು ನಿಲ್ಲುವದರಲ್ಲಿದೆ. ಮೇಲಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ದರೋಡೆಗಳು, ಬಾಂಬ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್‍ಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವದರಿಂದ ಅಷ್ಟೊಂದು ಸುರಕ್ಷತೆ ಅನಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೆಮೆಸ್ಟರ್ ಬ್ರೇಕ್‍ನಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಹತ್ತು ದಿನದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಇಂಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಆದರೆ ಈ ಸಾರಿ ಹಾಗೆ ಬಂದಾಗ ನನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬ ಅವರು ನಿಗದಪಡಿಸಿದ ದಿನಾಂಕದೊಳಗೆ ಬರದೆ ಆತನ ವೀಸಾ ತೀರಿಹೋಗಿ ಆತ ಮತ್ತೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ವೀಸಾ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬರಬೇಕಾದರೆ ಸುಮಾರು ಎರಡೂವರೆ ತಿಂಗಳಷ್ಟು ತಡವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆತ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದ್ದ ತರಗತಿಗಳೆಲ್ಲಾ ಅತಂತ್ರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದ್ದವು. ಹೀಗಾಗಿ ನಮ್ಮ ಡೀನ್ ಮತ್ತು HOD ಮುಂದಿನ ಸಾರಿ ಸೆಮೆಸ್ಟರ್ ಬ್ರೇಕಿನಲ್ಲಿ ಕಳಿಸುವದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಆಗಿ ಹೇಳಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಸೆಮೆಸ್ಟರ್ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೇಗೋ ಹೋಗಬಹುದಿತ್ತಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಆಸೆಯೂ ಕಮರಿಹೋಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ನಾನು ನನ್ನ ಹೈಪೋಥೈರಾಡಿಸಂ ಕಾಹಿಲೆಗೆ ಔಷಧಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅದರಲ್ಲಿ ಏರುಪೇರಾಗುತ್ತಿರುವದರಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಮಂಕು ಬಡಿದಂತಾಗುತ್ತಿದೆ (ಮನಸ್ಸು ಮಂಕು ಬಡಿದಂತಾಗುವದು ಈ ಕಾಹಿಲೆಯ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣ). ಅದೇನೂ ಭಯಪಡುವ ವಿಚಾರವಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ನಾನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮಾತ್ರೆಯ ಡೋಸೆಜ್‍ನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈಗ ಇಲ್ಲಿಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಡಾಕ್ಟರುಗಳು ಇಲ್ಲ. ಅವರೆಲ್ಲಾ ಹೊರಟುಹೋಗಿ ಅವರ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸುಡಾನಿ ಡಾಕ್ಟರುಗಳು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನನಗೆ ಅವರ ಹತ್ತಿರ ತೋರಿಸಲು ಭಯ. ಜೊತೆಗೆ ನನಗೆ ಅವರ ಮೇಲೆ ಅಷ್ಟು ನಂಬಿಕೆಯಿಲ್ಲ.

ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸಾರಿ ನಾನು ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಿಂದ ಸೌದಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಸಾದಿ ಏಕೆಂದರೆ ಅಲ್ಲಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಜನ ಇಂಡಿಯನ್ಸ್, ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಹೋಟೆಲ್‍ಗಳಿವೆ ಎಂದು ಕೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ಜೊತೆಗೆ ಆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನ ಇಂಡಿಯನ್ ಡಾಕ್ಟರುಗಳಿದ್ದುದರಿಂದ ಏನಾದರೂ ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿಯಾದರೆ ನಮ್ಮ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಅವರಿರುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ಧೈರ್ಯವಿದೆ. ಮೇಲಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಮಲ್ಟಿಪಲ್ ಎಕ್ಸಿಟ್ ಮತ್ತು ರೀಎಂಟ್ರಿ ವೀಸಾ ಇರುವದರಿಂದ ರಜೆ ಸಿಕ್ಕಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಇಂಡಿಯಾಕ್ಕೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬರಬಹುದೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದರೆ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಅನುಕೂಲವಿದೆ. ಅದೇನೆಂದರೆ ನನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯೂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಕೂಲುಗಳಲ್ಲಿ ಓದಿಸಬಹುದೆಂಬ ಭರವಸೆಯಿದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಇಂಡಿಯನ್ ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಗಳ ಶಾಖೆಗಳಿರುವದರಿಂದ ನಾನ ಯಾವುದಾದರೂ ಕೋರ್ಸ್ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ಒಳಮನಸ್ಸು ಮಾತ್ರ “ಇಷ್ಟು ಸಂಬಳ ಮತ್ತೆಲ್ಲಿ ಸಿಗಲಾರದು. ಇನ್ನೊಂದೆರೆಡು ವರ್ಷ ಹೇಗಾದರೂ ಮಾಡಿ ಇದ್ದುಬಿಡು. ಮನೆ ಕಟ್ಟಿಯಾದ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಹೋಗು.” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತರ್ಕದಿಂದ ನೋಡುವ ನನ್ನ ಬುದ್ಧಿ ಮಾತ್ರ “ಸೌದಿಗೆ ಹೋದರೆ ನಿನಗೆ ಎಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಅನುಕೂಲಗಳಿವೆ. ಅಲ್ಲಿಗೇ ಹೋಗಿಬಿಡು.” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದೆ. ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಿಲ್ಲ. ಇಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಸೌದಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕೆಂದರೆ ಬಹುಶಃ, ಸ್ವಲ್ಪ ತಡವಾಗಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ನಾನೀಗ ಬಂದರೆ ಸೌದಿಗೆ ನಡೆಯುವ ಇಂಟ್ರ್ಯೂಗಳು ಇಷ್ಟೊತ್ತಿಗಾಗಲೇ ಮುಗಿದುಹೋಗಿರುತ್ತವೆ. ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ. ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸಾರಿ ಒಂದು ಕೋರ್ಸ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದಿದ್ದೇನೆ. ಅದನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡರೆ ಸೌದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಬೇರೆ ದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಅವಕಾಶಗಳು ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.

ಅಂದಹಾಗೆ, ಇದೆಲ್ಲಾ ಸಧ್ಯದ ಮಾತು. ಈಗ ಅನಿಸಿದ್ದು ಅಷ್ಟೇ! ಆದರೆ ನನ್ನ ರಜೆ ಮುಗಿಯುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮತೇನು ಅನಿಸುತ್ತದೋ? ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ನಾನು ಮತ್ತೆ ಮನಸ್ಸು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಬರುತ್ತೇನೇಯೇ? ಅಥವಾ ಬದುಕು ಕೊಂಡೊಯ್ದಲ್ಲಿಗೆ ಬೇರೆ ಕಡೆ ಹೋಗುತ್ತೇನೇಯೇ? ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಾದುನೋಡಬೇಕಿದೆ.

-ಉದಯ್ ಇಟಗಿ

ಲಿಬಿಯನ್‍ರು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳು

ನಾವು ಲಿಬಿಯಾಕ್ಕೆ ಬಂದ ಹೊಸತರಲ್ಲಿ ನಮಗಿನ್ನೂ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಟೀವಿ ಚಾನಲ್‍ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಏನೆಂದರೆ ಏನೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ನಾವು ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗಡೆ ಹೋದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ನಮಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಸಿಗುವ ಯಾವುದೇ ಲಿಬಿಯನ್ ನಮ್ಮನ್ನು ನೋಡಿ “ಓ. ಹಿಂದ್ ಹಿಂದ್! (ಓ, ಇಂಡಿಯನ್!)” ಎಂದು ಉದ್ಗಾರ ತೆಗೆಯುತ್ತಾ ಹತ್ತಿರ ಬಂದು “ಕೆಫೆಹಲಾಲ್? (ಹೇಗಿದ್ದೀರಿ?) ಎಂದು ಉಭಯಕುಶಲೋಪಾರಿಯನ್ನು ವಿಚಾರಿಸುತ್ತಾ ನಮ್ಮನ್ನು ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಬೆನ್ನಹಿಂದೆಯೇ ನೇರವಾಗಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಹಾಗೆ “ನಿಮಗೆ ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಗೊತ್ತೆ? ಶಾರುಖ್ ಖಾನ್ ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವನೆ? ಐಶ್ಚರ್ಯಾ ರೈ ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಸೊಸೆಯಂತೆ, ಹೌದೆ? ಕತ್ರಿನಾ ಕೈಫ್ ಅದೆಷ್ಟು ಸುಂದರವಾಗಿದ್ದಾಳೆ? ಧರ್ಮೇಂದರ್ ಈಗಲೂ ನಟಿಸುತ್ತಾನೆಯೇ? ಹೇಮಾ ಮಾಲಿನಿ ಹೇಗಿದ್ದಾಳೆ? ಸಲ್ಮಾನ್ ಖಾನ್ ಯಾಕಿನ್ನೂ ಮದುವೆಯಾಗಿಲ್ಲ? ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ಹಾಡುಗಳಿದ್ದರೆ ನಮ್ಮ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‍ (ಪೆನ್‍ ಡ್ರೈವ್) ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಡುತ್ತೀರಾ?” ಹೀಗೆ ಶಾರುಖ್ ಖಾನ್, ಸಲ್ಮಾನ್ ಖಾನ್, ಕತ್ರಿನಾ ಕೈಫ್ ಮುಂತಾದವರೆಲ್ಲಾ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವರೇನೋ, ಅಥವಾ ಅವರೆಲ್ಲಾ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರೋ, ನೆಂಟರೇನೋ ಎಂಬಂತೆ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಮತ್ತು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಬೀಗುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಅವರಿಗೆ ರೇಖಾ ಗೊತ್ತು, ಜಿತೆಂದ್ರ್ ಗೊತ್ತು, ಕರೀನಾ ಕಪೂರ್ ಗೊತ್ತು, ಸೈಫ್‍ಅಲಿ ಖಾನ್ ಗೊತ್ತು, ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಚೋಪ್ರಾ ಗೊತ್ತು...........ಹೀಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಇನ್ನೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.


ನನಗೋ ಭಾರೀ ಕುತೂಹಲ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ನಟ ನಟಿಯರೆಲ್ಲಾ ಇವರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಗೊತ್ತೆಂದು? ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಕುತೂಹಲ ತಡೆಯಲಾರದೆ ಒಂದು ಸಾರಿ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿಯೇ ಬಿಟ್ಟೆ, “ನಿಮಗೆ ಇವರೆಲ್ಲಾ ಹೇಗೆ ಗೊತ್ತು? ಇವರೆಲ್ಲಾ ನಿಮಗೆ ತುಂಬಾ ವರ್ಷದಿಂದ ಪರಿಚಯವಿರೋ ತರ ಕೇಳುತ್ತೀರಲ್ಲ?“ ಅದಕ್ಕವರು “ಅವರೆಲ್ಲಾ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ Zee Aflam, ಮತ್ತು B4U Aflam ಎನ್ನುವ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ಚಾನಲ್‍ಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಚಯ.” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಮುಂದುವರಿದು “ಹಿಂದ್ (ಇಂಡಿಯನ್) ಫಿಲ್ಮ್ಸ್ ಕೋಯಿಸ್ (ಚನ್ನಾಗಿದೆ), ಮಿಯ್ಯಾ ಮಿಯ್ಯಾ (ಅತ್ಯುತ್ತಮ)” ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಬಾಯಿತುಂಬಾ ಹೊಗಳಿದ್ದರು. ಪರ್ವಾಗಿಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟ-ನಟಿಯರು ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗೂ ತಮ್ಮ ಜನಪ್ರೀಯತೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಖುಷಿಯಾಗಿತ್ತು. ನನಗಿಂತ ಮೊದಲೇ ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಇದ್ದ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ನಾನು ಒಮ್ಮೆ ಹೀಗೆ ಕೇಳಿದ್ದೆ “ನೀವು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಹೊಸತರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿಮ್ಮನ್ನೂ ಇದೇ ರೀತಿ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದರೆ?” ಅವರು ಹೌದೆಂದು ತಲೆಯಲ್ಲಾಡಿಸುತ್ತಾ “ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗೆ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳೆಂದರೆ ಅದೇನೋ ಒಂಥರಾ ಹುಚ್ಚು” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಇವರಿಗೇಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಹುಚ್ಚು? ಇವರ (ಅರೇಬಿಕ್) ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾಗಳು ಬರುವದಿಲ್ಲವೆ? ಬಂದರೂ ಅವು ಅಷ್ಟೊಂದು ಚನ್ನಾಗಿರುವದಿಲ್ಲವೆ? ಯಾಕೆ? ಏನು? ಹೇಗೆ? ಅಂತೆಲ್ಲಾ ಬೆನ್ಹತ್ತಿ ಹೋದಾಗ ಗೊತ್ತಾಗಿದ್ದು ಈ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾಗಳೇ ತಯಾರಾಗುವದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಸಂಗತಿ. ಇಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಈಜಿಪ್ಟ್ ವೊಂದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಅರೇಬಿಕ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾಗಳು ತಯಾರಾಗುವದಿಲ್ಲವೆಂದರೆ ನೀವು ನಂಬಲೇಬೇಕು. ತಯಾರಾದರೂ ಎರಡ್ಮೂರು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಒಂದೋ ಅಥವಾ ಎರಡು ಸಿನಿಮಾಗಳು ತಯಾರಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಅವು ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಸಾಟಿಯಾಗುವದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಂದೇ ನಮ್ಮ ಸಿನಿಮಾಗಳಿಗಿಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿದೆ.

ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಅರಬ್ ಸಿನಿಮಾಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದೇ ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ. ಅದೂ ಅಲ್ಜಿರಿಯಾ, ಲೆಬನಾನ್, ಪ್ಯಾಲೆಸ್ತಿನಿಯಾ, ತುನಿಶಿಯಾ, ಹಾಗೂ ಸಿರಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ. ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅರಬ್ ಸಿನಿಮಾಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕೀರ್ತಿ ಈಜಿಪ್ಟ್ ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮುಕ್ಕಾಲು ಪಾಲು ಅರಬ್ ಸಿನಿಮಾಗಳು ತಯಾರಾಗುವದು ಈಜಿಪ್ಟ್ ದೇಶದ ರಾಜಧಾನಿ ಕೈರೋದಲ್ಲಿಯೇ. ಲಿಬಿಯಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಬಹುತೇಕ ಅರೇಬಿಕ್ ದೆಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಬಹುತೇಕ ಕಿರುಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಟೀವಿ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಜೋರ್ಡಾನ್, ಲೆಬನಾನ್, ಇರಾಕ್ ದೇಶಗಳು ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿವೆಯಾದರೂ ಅವು ಕೇವಲ ಬೆರಳಣಿಕೆಯಷ್ಟಾಗಿವೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಸಿನಿಮಾ ಆಗಷ್ಟೆ ಆವಿಷ್ಕಾರಗೊಂಡ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದ ಬಹುತೇಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್‍ರ ಅಧೀನಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದ್ದವು. ಸಿನಿಮಾ ಆವಿಷ್ಕಾರಗೊಂಡು ಎರಡು ದಶಕಗಳ ನಂತರ ಈ ಎರಡು ಬಲಾಢ್ಯ ದೇಶಗಳು ‘ಸೈಕ್ಸ್-ಪೈಕಾಟ್’ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆಳತೊಡಗಿದವು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರದ ಅರಬ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಸಿನಿಮಾಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಡಚಣೆಯುಂಟಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈಜಿಪ್ಟ್ ಮಾತ್ರ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಅರಬ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಯೂರೋಪಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಗಟುಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿದ್ದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿ ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾದರು ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಉದ್ದಿಮೆದಾರರು ಹಿಂದೆ ಸರಿದರು. ಅರಬ್‍ರ ಮೇಲೆ ರಾಜಕೀಯ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ನಡೆದುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯೂ ನಡೆಯಿತು. ಮೊದಲಿಗೆ ಇಲ್ಲಿನ ಸಿನಿಮಾ ಥೇಟರ್ ಗಳು ವಿದೇಶಿಯರ ಒಡೆತನದಲ್ಲಿದ್ದುದರಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಯ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ತಯಾರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವು ಸ್ಥಳೀಯರನ್ನು ತಲುಪವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾದ್ದರಿಂದ ಸಿನಿಮಾ ತಯಾರಿಕೆಯಿಂದ ಅವರಿಗೆ ಅಪಾರ ನಷ್ಟವುಂಟಾಯಿತು. ಆದರೆ ವಸಾಹತುಕಾಲದಲ್ಲಿ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದ ಈಜಿಪ್ಟ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಹಂತದವರೆಗೂ ತಲುಪಿತು. 1909 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ನಾಯಕನ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಮೆರವಣಿಗಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಕರಿಸುವದರ ಮೂಲಕ ಆರಂಭವಾದ ಅವರ ಸಿನಿಮಾ ನಿರ್ಮಾಣ 1934 ರಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಸಿಯನ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮಟ್ಟಕ್ಕೂ ಬೆಳೆಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದಾಚೆ ಅನೇಕ ಅರೇಬಿಕ್ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು.

ವಿವಿಧ ಅರೇಬಿಕ್ ದೇಶಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಅರೇಬಿಕ್ ಟೀವಿ ಚಾನಲ್‍ಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೈರೋದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನೇ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅರೇಬಿಕ್ ಮೆಗಾ ಧಾರಾವಾಹಿಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಡಾಕುಮೆಂಟರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ Zee Aflam ಮತ್ತು B4U Aflam ಎನ್ನುವ ಎರಡು ಚಾನಲ್‍ಗಳು ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗೆ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸಿವೆ. ನಾನು ಮೊದಮೊದಲು ಲಿಬಿಯನ್‍ರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕ್ರೇಜ್ ಇರಬಹುದೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಯಾವಾಗ ನನ್ನ ಜೋರ್ಡಾನಿ, ಸಿರಿಯನ್, ಸುಡಾನಿ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಸಹ ಹಿಂದಿ ಫಿಲ್ಮ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡತೊಡಗಿದರೋ ಆಗ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಾಯಿತು ಈ ಅರಬ್‍ರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಚಿತ್ರಗಳೆಂದರೆ ತುಂಬಾ ಇಷ್ಟ ಎಂದು. ಆದರೆ ನಾ ಕಂಡಂತೆ ಈಜಿಪ್ಸಿಯನ್ನರು ಮಾತ್ರ ಅಷ್ಟಾಗಿ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರಗಳತ್ತ ಒಲವು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಬಹುಶಃ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬಾಲಿವುಡ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಇದ್ದಂತೆ ಅವರಲ್ಲೂ ಸಹ ಅವರದೇ ಆದ ಅರೇಬಿಕ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಇರುವದೇ ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಿರಬಹುದು.

ಅಂದಹಾಗೆ ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸಿದ ಎರದು ಚಾನಲ್‍ಗಳೆಂದರೆ ಒಂದು Zee Aflam, ಇನ್ನೊಂದು B4U Aflam. Zee Aflam ಎನ್ನುವದು ಇಂಡಿಯಾ-ಬೇಸ್ಡ್ ಚಾನಲ್ ಆಗಿದ್ದು Zee Entertainment Enterprises ಒಡೆತನದಲ್ಲಿ ದುಬೈನಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಚಾನಲ್. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅನೇಕ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಚಾನಲ್ ಇದು. ನೈಲ್ ಸ್ಯಾಟ್‍ನಿಂದ ದಿನದ ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ಘಂಟೆ ಬರೀ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಚಾನಲ್ ಇದು. ಇದು ಮೊದಮೊದಲು ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಸಬ್‍ಟೈಟಲ್ಸ್ ಸಮೇತ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದೀಗ ಬಹುತೇಕ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಗೆ ಡಬ್ ಮಾಡಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಅದೇ ನೈಲ್ ಸ್ಯಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಕ್ ಸಬ್‍ಟೈಟಲ್‍ಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವ ಮತ್ತೊಂದು ಚಾನೆಲ್ ಎಂದರೆ B4U Aflam. ಇದರಲ್ಲೂ ದಿನದ ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ಘಂಟೆ ಹಿಂದಿ ಸಿನೆಮಾಗಳನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಸಬ್‍ಟೈಟಲ್ಸ್ ಸಮೇತ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಇಲ್ಲಿನವರು ಅದೆಷ್ಟು ತಮ್ಮ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ! ಆದರೆ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ಎರಡು ಚಾನಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಮುಗಿಬಿದ್ದು ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ಇಲ್ಲಿನವರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ನಟ-ನಟಿಯರೆಲ್ಲಾ ಗೊತ್ತು. ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರಗೀತೆಗಳು ಗೊತ್ತು. ನನ್ನ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಆಗಾಗ್ಗ ಕೇಳುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನು ನನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರಂತೂ ಐಶ್ಚರ್ಯ್ ರೈ ಫ್ಯಾನ್ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಆಕೆ ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಳೆ, ಡ್ರೆಸ್‍ಗಳ ಫ್ಯಾನ್ ಕೂಡ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಆಕೆ ಅಭಿನಯಿಸಿದ “ಹಮ್ ದಿಲ್ ದೇ ಚುಕೆ ಸನಮ್” ಚಿತ್ರದ “ಆಖೋ ಕಿ.......” ಹಾಡೆಂದರೆ ಅವರಿಗೆ ಪಂಚಪ್ರಾಣ. “ಆ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟು ಚನ್ನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ? ಆ ಹಾಡಿನಲ್ಲಿ ಆಕೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿರುವ ಡ್ರೆಸ್ಸ್‍ಗೆ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಏನನ್ನುತ್ತಾರೆ? ಅಂಥದೊಂದು ಡ್ರೆಸ್ ನಮಗೂ ಒಂದು ತಂದುಕೊಡುತ್ತೀರಾ? How beautiful she is! We wish we were like Aishwarya Rai.” ಎಂದು ಆಕೆಯ ಬಗೆಗೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಮೇಲೆ ಅವರಿಗೆ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಹುಚ್ಚು ಅದೆಷ್ಟಿರಬಹುದೆನ್ನುವದನ್ನು ನೀವೇ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಿ! ನಾನು ಒಮ್ಮೆ ಅವರನ್ನು “ನಿಮಗೇಕೆ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳೆಂದರೆ ಅಷ್ಟು ಇಷ್ಟ? ಅದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಅಂಶವನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೀರಿ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಾಡುಗಳು, ಡ್ಯಾನ್ಸ್, ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ಸ್, ಕಥೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ನವಿರು ನವಿರಾಗಿ ನಿರೂಪಿತವಾಗುವ ಪ್ರೀತಿ ಎಂದು ಮೈ ಕುಣಿಸುತ್ತಾ ಹುಬ್ಬು ಹಾರಿಸುತ್ತಾ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಎಷ್ಟೋ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಲವ್ ಸೀನ್‍ಗಳು ಅವರ ಪ್ರೀತಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಮುಚ್ಚುಮರೆಯಿಲ್ಲದೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಇದರಿಂದಲೇ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದಲ್ಲವೇ ಅವರಿಗೆ ನಮ್ಮ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳೆಂದರೆ ಅದೆಷ್ಟು ಹುಚ್ಚು ಅಂತಾ? ಎತ್ತಣ ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾಗಳು, ಎತ್ತಣ ಲಿಬಿಯನ್‍ರು? ಎತ್ತಣದಿಂದೆತ್ತ ಸಂಬಂಧವಯ್ಯಾ?

-ಉದಯ್ ಇಟಗಿ

ಅಪ್ಪಾ, ನನ್ನ ನೆನಪುಗಳಲ್ಲಿ ನೀನೆಲ್ಲಿ?

ಅಪ್ಪನೇ,


ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ಹೀಗೆ ನೇರಾನೇರ ಬರೀ “ಅಪ್ಪನೇ” ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದು ನಿನಗೆ ಕಸಿವಿಸಿಯೆನಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಅಥವಾ ಅನ್ನಿಸದೆಯೂ ಇರಬಹುದು! ಕಸಿವಿಸಿ ಯಾಕೆಂದರೆ ಸೌಜನ್ಯಕ್ಕಾದರೂ ನನ್ನ ಮಗ ನನ್ನನ್ನು “ಪ್ರೀತಿಯ ಅಪ್ಪನೇ” ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸಬಹುದಿತ್ತಲ್ಲ ಎಂದು! ಕ್ಷಮಿಸು! ನಾನು ನಿನನ್ನು ಹಾಗೆ ಕರೆಯಲಾರೆ! ಏಕೆಂದರೆ ನೀನು ಬರೀ ಅಪ್ಪನಾಗಿಯೇ ಉಳಿದೇ ಹೊರತು ನಮಗ್ಯಾರಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಯ ಅಪ್ಪನಾಗುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನೀನು ಯಾವತ್ತೂ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ! ಪ್ರೀತಿಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗದವರನ್ನು “ಪ್ರಿತಿಯ” ಎಂದು ಕರೆಯುವದಾದರೂ ಹೇಗೆ?

ಹಾಗಂತ ನನಗೆ ಸೌಜನ್ಯವಾಗಲಿ, ಪ್ರೀತಿಸುವದಾಗಲಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಅಂತಾ ಅಲ್ಲಾ! ಖಂಡಿತ ಇದೆ! ನಿನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಯೂ ನಿನ್ನಂತಾಗದೆ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಪ್ರಿತಿಸುವದನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ, ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವದನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ, ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವದನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ. ಹೆಂಡತಿ-ಮಗಳ ಬೇಕು-ಬೇಡಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವದನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ. ನಿನ್ನಂತೆ ಉಂಡಾಡಿ ಗುಂಡನಾಗದೆ ಘನತೆಯ ಬದುಕನ್ನು ಬದುಕುವದನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದೇನೆ!

ನಿನಗೀಗ ಎಪ್ಪತ್ತೈದೋ ಎಪ್ಪತ್ತಾರೋ? ನನಗೆ ಮೂವತ್ತೆಂಟು! ಇವತ್ತು ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಈ ಮೂವತ್ತೆಂಟು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿನ ನನ್ನ ನೆನಪುಗಳಲ್ಲಿ ನೀನೆಲ್ಲಿ? ಎಂದು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಊಹೂಂ, ಎಲ್ಲೂ ನಿನ್ನ ಸುಳಿವೇ ಇಲ್ಲ! ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಪ್ರೀತಿ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ವಾತ್ಸಲ್ಯ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಆಸರೆ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ನೆರಳು, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಕೊಡುವವ, ಕೊಂಡು ಕೊಡುವವ, ಅಪ್ಪ ಎಂದರೆ ಇನ್ನೂ ಏನೇನೋ ನೆನಪುಗಳು ಅಂತಾ ಹೇಳುತ್ತಾರಲ್ಲ? ಇದ್ಯಾವ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ನೀನು ನನಗೆ ಕೊಡದೆ ನನ್ನನ್ನು ವಂಚಿಸಿಬಿಟ್ಟಿ!

ಯಾವತ್ತಾದರೂ ನೀನು ನನ್ನನ್ನು ನಿನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತು ತಿರುಗಾಡಿದ್ದು, ನಿನ್ನ ನೋಡಿದ ಕೂಡಲೇ ನಾನು ನನ್ನ ಎರಡೂ ಕೈ ಚಾಚಿ ನಕ್ಕಿದ್ದು, ಒಂದು ದಿನವಾದರೂ ನನ್ನ ಕೈ ಹಿಡಿದು ನಡೆಸಿದ್ದು, ಒಂದು ನಾಲ್ಕು ರಸ್ತೆ ಸುತ್ತಿಸಿದ್ದು, ಹತ್ತಿರ ಕೂತು ಮಾತನಾಡಿದ್ದು, ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ನನ್ನ ಕರೆದಿದ್ದು, ಯಾವ ಸ್ಕೂಲು? ಏನು? ಎಂದು ವಿಚಾರಿಸಿದ್ದು. ಊಹೂಂ, ಒಂದೂ ನನ್ನ ನೆನಪಲ್ಲಿಲ್ಲ! ನಿನ್ನ ನೆನಪಲ್ಲೇನಾದರೂ ಇದೆಯಾ? ಹೋಗಲಿ, ನಾನು ಅಪ್ಪ ಎಂಬ ಸಲಿಗೆಯಿಂದ ನಿನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಯಾವತ್ತಾದರೂ ಹಟ, ರಚ್ಚೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದು, ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನೀನು ಗದರಿದ್ದು ನೆನಪಿದಿಯಾ? ಬಹುಶಃ, ಇರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ! ಪ್ರೀತಿಸಿದರೆ ತಾನೆ? ದಂಡಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಬರೋದು?

ಇನ್ನು ಕಸಿವಿಸಿ ಅನಿಸದಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದು ಇಷ್ಟು ದಿನ ಯಾವೊಂದೂ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಕಸಿವಿಸಿಗೊಳ್ಳದವ ‘ಪ್ರೀತಿಯ’ ಎನ್ನುವ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪದವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸದಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕಸಿವಿಸಿಗೊಳ್ಳುತ್ತೀಯಾ ಎಂದು ನನಗೆ ಅನಿಸುವದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಏನು ತಿವಿದರೂ ಏನು ಅಂದರೂ ಏನೂ ಆಗದವ ನೀನು! ಏನೊಂದೂ ಆಗದವರ ಹತ್ತಿರ ಪ್ರೀತಿಯ ಅಗಾಧತೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಂಟಿ ಬರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡುವದರಲ್ಲಿ ಏನು ಅರ್ಥವಿದೆ?

ನನಗೆ ಗೊತ್ತು ನನ್ನ ಈ ಪತ್ರ ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನಾಗಲಿ, ಮಿದುಳನ್ನಾಗಲಿ ತಟ್ಟಲಾರದೆಂದು. ಆದರೂ ಇದನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ! ಏಕೆ ಗೊತ್ತಾ? ನನ್ನೊಳಗಿನ ಸಿಟ್ಟನ್ನು, ಕೇವಲ ನನ್ನೊಳಗಿನ ಸಿಟ್ಟನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ! ಅದಾಗಲೇ ನಿನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಆಗಾಗ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಿಷ್ಟು ಬರೆದು ನನ್ನ ಸಿಟ್ಟನ್ನು, ಆಕ್ರೋಶವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದ್ದೇನೆ. ಆದರೂ ಕಮ್ಮಿಯಾಗಿಲ್ಲ ನೋಡು! ಹೊರಹಾಕಿದಷ್ಟೂ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಉಕ್ಕಿ ಬರುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ!

ಅಪ್ಪ ನನಗೆ ಬರೀ ನೆನಪು! ಎದುರಿಗೆ ಅಲೆದಾಡೋ ನೀನು ಅವನ ಭೂತ! ಜೀವಂತವಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲದೆ ಛಾಯೆಯಾಗಿ ಬದುಕುವ ಸ್ಥಿತಿ ತಲುಪಿ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದೀಯಾ. ಏಕೆಂದರೆ ನಾನು ಬುದ್ಧಿ ಬಂದಾಗಿಂದ ನಿನ್ನೊಟ್ಟಿಗಿನ ನನ್ನ ತಂತುಗಳನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ನೀನು ಇಲ್ಲದೇ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ನಿನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುತಿದ್ದೆ. ಎದುರಿಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲದ ಹಾಗೆ ಆದೆಲ್ಲ! ನನಪಿನಲ್ಲಿ ಎದುರುಗಡೆ ಕೂತು ಕೈಗೆ ಸಿಗದೆ, ಕನಸಿನಲ್ಲೂ ತಂದೆ ಸುಖ ಇಲ್ಲದ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದೆಯೆಲ್ಲ? ನಾನಿವತ್ತು ಇದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಯಾಕೆ ಹೇಳಿದೆನೆಂದರೆ ನಿನ್ನಂತ ಅಪ್ಪನಿಗೆ ಮಗನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಯೂ ನಾನು ನಿನ್ನಂತಾಗದೆ ನನ್ನ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಚೈತನ್ಯದ ಮೇಲೆ ಮೇಲೆ ಬಂದಿದ್ದೇನೆಂದು ಹೇಳಲು! ಅದಕ್ಕೆ ನಿನ್ನ ಜೀನ್ಸ್ ಗಳು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ನೀನು ಒಳಗೊಳಗೆ ಎಣಿಸಿ ಹೆಮ್ಮಪಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅದು ನಿನ್ನ ತಪ್ಪು! ಏಕೆಂದರೆ ನಿನ್ನ ಜೀನ್ಸ್‍ ಗಳೇನಿದ್ದರೂ ನನ್ನನ್ನು ನಿನ್ನಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವದರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಹಕಾರಿಯಾದವೇ ಹೊರತು ನಿನ್ನ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಗುಣವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ! ಹಾಗೆಂದೇ ನಾನಿವತ್ತು ಎಲ್ಲ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ನಿನಗಿಂತ ಎಷ್ಟೋ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದೇನೆ!

ಅಂದಹಾಗೆ ನೀನು ನನಗೆ ನಿನ್ನ ಜೀನ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಕೊಡುವದರ ಜೊತೆಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಪ್ರಿತಿಯನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಬಹುಶಃ, ಇವತ್ತು ಯಾವ ಮಕ್ಕಳೂ ಬರೆಯಲಾರದಂಥ ಅದ್ಭುತವಾದಂಥ ಒಲುಮೆಯ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ನಿನಗೆ ಬರೆದು ನಿನ್ನನ್ನು ಈ ಜಗತ್ತು ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆನೇನೋ!

ಕ್ಷಮಿಸು, ಆ ಅದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ನೀನು ಪಾತ್ರನಾಗಲಿಲ್ಲ!

ಇತಿ ನಿನ್ನ ಮಗ

ಉದಯ್ ಇಟಗಿ

ಮರಭೂಮಿಯೆಂದರೆ ಬರೀ ಮರಳಲ್ಲ..........

ನಾನು ಸೆಭಾಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮಾರನೆಯ ದಿನವೇ ನಮ್ಮ ಯೂನಿವರ್ಷಿಟಿಯವರು ನನಗೆ ಅಲ್ಲಿಂದ 660K.M ದೂರವಿರುವ ಘಾಟ್ Arts & Science ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಪೋಸ್ಟಿಂಗ್ ಆಗಿದೆಯೆಂದೂ ಹಾಗೂ ಅದಾಗಲೇ ಕ್ಲಾಸುಗಳು ಆರಂಭವಾಗಿರುವದರಿಂದ ನಾನು ಘಾಟ್‍ಗೆ ತಕ್ಷಣ ಹೋಗಬೇಕೆಂದೂ ಹೇಳಿದರು. ಆ ಪ್ರಕಾರ ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಯೊಂದನ್ನು ನಾನುಳಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಹೋಟೆಲ್‍ಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಪಿಕ್ ಮಾಡಲು ಕಳಿಸಿದ್ದರು. ಆ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಡ್ರೈವರ್ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 11.30ಕ್ಕೆ ನನ್ನನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಘಾಟ್‍ನತ್ತ ಹೊರಟ. ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿದೊಡ್ದ ಮರಭೂಮಿ ‘ಸಹರಾ’ ಅಡ್ದಲಾಗಿ ಮಲಗಿತ್ತು. ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರಲ್ಲಿ ಮರಳು, ಮರಳು, ಬರೀ ಮರಳು! ನಾನು ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ನನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮರಭೂಮಿಯೊಂದನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೆ; ಅದೂ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ದ ಮರಭೂಮಿಯನ್ನು! ನೋಡುವ ಮೊದಲು ಮರಭೂಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೆ: ಮರಭೂಮಿಯೆಂದರೆ ಬರೀ ಮರಳು ಮತ್ತು ಬಿಸಿಲು ಮಾತ್ರ ಎಂದಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಯೂ ಒಂದು ಭಯಂಕರ ಚಳಿಗಾಲ ಇರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವದು ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದು ನಾನಿಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗಲೇ! ಮರಭೂಮಿಯೆಂದರೆ ಬರಡಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಏನೂ ಬೆಳೆಯುವದಿಲ್ಲ, ನೀರು ಸಿಗುವದಿಲ್ಲ, ನೀರನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಜನ ಮೈಲಿಗಟ್ಟಲೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೆ ಹೀಗೆ ಇನ್ನೂ ಏನೇನೋ........ ಇದೀಗ ಅದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡು ಅನುಭವಿಸುವ ಪರಿ ನನ್ನದಾಗಿತ್ತು. ವಿಪರ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಇಂಥ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಬದುಕಿನ ಹಸಿರನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಬಂದಿದ್ದೆ. ನಾನು ಘಾಟ್‍ಗೆ ಬಂದ ಹೊಸತರಲ್ಲಿಯೇ ನನ್ನ ಇಂಡಿಯನ್ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲಿಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಗಿದ್ದ ನಮ್ಮ ಇಂಡಿಯನ್ ಡಾಕ್ಟರ್ ಸುನೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಹೊರಟೆ. ಅದೇನೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ! ನನಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಮರಭೂಮಿಯ ಒಳಗೆ ಹೋಗಿ ಬರಬೇಕು, ಅದರ ಒಡಲಾಳವನ್ನು ಬಗೆದು ನೋಡಬೇಕು ಎನ್ನುವ ಅದಮ್ಯ ಬಯಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು.
ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮರಭೂಮಿಯಾದ ಸಹರಾ ಸುಮಾರು ಒಂಬತ್ತು ಮಿಲಿಯನ್ ಚ.ಕಿ.ಮಿ.ನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು ಸಹರಾ ಆಫ್ರಿಕಾ ಖಂಡದ 1/3 ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಆದಿ, ಮಧ್ಯ, ಹಾಗೂ ಅಂತ್ಯ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಮಧ್ಯದ ಭಾಗವು ಲಿಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಲ್ಜಿರೀಯಾದಲ್ಲಿದೆ. ನಾವಿರುವ ಊರು ಘಾಟ್ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯಯೇ ಇದೆ! ಸುತ್ತಲೂ ಮರಭೂಮಿ. ನಡುವೆ ಈ ಊರು. ಈ ಊರಿಂದಾಚೆ ನಾವು ಯಾವ ದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗಾದರೂ ಸರಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರಕ್ಕೆ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದರೆ ಸಾಕು ತಟ್ಟನೆ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣಿಸುವದು ಬರೀ ಮರಳು, ಮರಳು ಮತ್ತು ಮರಳು! ಇಲ್ಲಿ ಮರಳು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೆರೇನೂ ಇಲ್ಲ! ಹಾಗಂತಾ ಇತರರಂತೆ ನಾನೂ ನಂಬಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ಯಾವಾಗ ಒಮ್ಮೆ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯ ಒಳಹೊಕ್ಕು ಬಂದೆನೋ ಆಗ ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆಗಳೆಲ್ಲಾ ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿದ್ದವು. ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಚಿತ್ತಚಿತ್ತಾರವಾಗಿ ಬಿದ್ದುಕೊಂಡ ಒಂದಷ್ಟು ಮರಳು ಗುಡ್ಡಗಳು, ಆ ಗುಡ್ದಗಳ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಸಿರು ಪೊದೆಗಳು. ಪೊದೆಗಳಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿಯೇ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆದು ನಿಂತ ಮರಗಳು, ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಒಂದಷ್ಟು ಸಿಹಿನೀರ ಒರತೆಗಳು. ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಝರಿಗಳು, ಬಿಸಿನೀರ ಬುಗ್ಗೆಗಳು, ಇವುಗಳ ಮಧ್ಯ ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದಷ್ಟು ಫಲವತ್ತಾದ ನೆಲ, ಈ ನೆಲದೊಳಗೆ ಹುದುಗಿರುವ ಅಪಾರ ಅಂತರ್ಜಲ, ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದೋ ಎರಡೋ ಸಾರಿ ಬೀಳುವ ಮಳೆ, ಅಬ್ಬಾ, ಒಂದೇ? ಎರಡೇ? ಈ ಬೃಹತ್ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಏನೇನೆಲ್ಲಾ ಇದೆ! ಅದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ತಾಳ್ಮೆ ಮತ್ತು ವ್ಯವಧಾನ ನಮಗಿರಬೇಕಷ್ಟೇ ಎಂದು ನನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 200 ಕಿ.ಮಿ. ಉದ್ದದಷ್ಟು ಬೃಹದಾಕಾರವಾಗಿ ಬೆಳೆದುನಿಂತ ಪರ್ವತವೊಂದಿದೆ. ಅದೇ ‘ಅಕಾಕುಸ್’ ಪರ್ವತ. ಈ ಪರ್ವತ ಘಾಟ್‍ನಿಂದ ಸುಮಾರು 200 ಕಿ.ಮಿ. ದೂರವಿರುವ ಅವಿನಾತ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಘಾಟ್ ಮೂಲಕ ಹಾಯ್ದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಎಂಟು ಕಿ.ಮಿ. ದೂರವಿರುವ ಆಲ್ ಬರ್ಕತ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರಕ್ಕೆ ಸಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಮರಭೂಮಿಯ ನಡುವೆ ಈ ಪರ್ವತ ಹೇಗೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು ಎಂದು ಸ್ಥಳಿಯರನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಸಮುದ್ರವಿತ್ತಂತೆ, ಆ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ದ ದೊಡ್ದ ಕಲ್ಲಿನ ಬಂಡೆಗಳು, ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳು ಇದ್ದು ಸಮುದ್ರ ಕರಗಿಹೋದ ಮೇಲೆ ಬರೀ ಮರಳು ಮತ್ತು ಈ ಕಲ್ಲು ಪರ್ವತ ಮಾತ್ರ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ‘ಅಕಾಕುಸ್’ ಪರ್ವತ ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನವಾಗಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಈಜಿಪ್ಟ್ ನಾಗರಿಕತೆ ಹುಟ್ಟುವದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ನಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ ಇರದ ಪುರಾತನ ನಾಗರಿಕತೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿದ್ದವು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಪರ್ವತದೊಳಗೆ ಹನ್ನೆರೆಡು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಗುಹೆಗಳು ಇದ್ದು ಅಲ್ಲಿ ಮಾನವರು ವಾಸಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪುರಾವೆಗಳು ಸಿಕ್ಕಿವೆ ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕ ಕೆಲವು ಆಯುಧಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳು ಆ ಜನರವೇ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏನೇ ಆಗಲಿ ಈ ಅಕಾಕುಸ್ ಪರ್ವತ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಗೆ ಒಂದು ಕಳಶವಿದ್ದಂತಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿನ ಮರಭೂಮಿಗೆ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರ್ಯಾರು ಇದನ್ನು ನೋಡದೆ ಹಾಗೆ ಹೋಗುವದಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನ ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರು ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆಂದು ಬಂದು ಮರಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯ ಟೆಂಟ್‍ಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಎರಡ್ಮೂರು ದಿನವಿದ್ದು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಘಾಟ್‍ನಿಂದ ಹನ್ನೆರೆಡು ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯ ಅಂತರಾಳದಲ್ಲಿ ಬಿಸಿನೀರಿನ ಬುಗ್ಗೆಯೊಂದು ಇದೆ. ಆ ಬಿಸಿನೀರಿನ ಬುಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಔಷಧಿ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಕೀಲುನೋವು. ಮಂಡಿನೋವು, ಹಾಗೂ ಚರ್ಮರೋಗವನ್ನು ಬಹುಬೇಗನೆ ಗುಣಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿನವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಬಿಸಿನೀರಿನ ಬುಗ್ಗೆಗೆ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪೈಪ್‍ಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿದ್ದು ಅವು ಹೆಂಗಸರಿಗೆ ಮತ್ತು ಗಂಡಸರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಸಲಾದ ಸ್ನಾನಗೃಹದ ಎರಡು ದೊಡ್ಡ ಟಬ್‍ಗಳಿಗೆ ಬೀಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಆ ಟಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಎಂಟತ್ತು ಜನ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸ್ನಾನಮಾಡಬಹುದು. ಕೀಲುನೋವು, ಮಂಡಿನೋವು, ಹಾಗೂ ಚರ್ಮರೋಗದ ಖಾಯಿಲೆಯಿರುವವರು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯಲು ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಈ ಟಬ್‍ನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಎಷ್ಟೋ ಜನ ದೂರದ ಊರುಗಳಿಂದ ಬಂದು ಇಲ್ಲಿ ಟೆಂಟ್ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ತಿಂಗಳಾನುಗಟ್ಟಲೆ ವಾಸಮಾಡಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆದು ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾರೆ.
ನಾನಿರುವ ಊರು ಘಾಟ್‍ನಿಂದ 100 ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅವಿನಾತ್ ಎಂಬ ಊರಿದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಅಪರೂಪದ ಶಿಲಾಕೃತಿಗಳಿವೆ. ಅವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು ನೋಡಲು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ 350 ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಒಬಾರಿ ಎಂಬ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ “ಗೆಬ್ರಾನ್” ಎಂಬ ಒಂದು ಸರೋವರವಿದೆ. ಇದು ನಯನಮನೋಹರವಾಗಿದ್ದು ಲಿಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮರಳು ದಿನ್ನೆಗಳ ಮಧ್ಯ ಇದ್ದು ಸುತ್ತಲೂ ತಾಳೆಮರಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. “ಗೆಬ್ರಾನ್” ಎನ್ನುವದು ಗೆಬರ್ (ಸಮಾಧಿ) ಮತ್ತು ಆನ್ (ಒಂದು ಹೆಸರು) ಎಂಬ ಎರಡು ಪದಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದ್ದು ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ವಲಸೆಗರ ಗುಂಪೊಂದು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದಿವಸ ತಂಗಿ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಮರಳಲ್ಲಿ ಹೂತು ಹೋದ ಅವರ ಸಮಾಧಿಗಳು ಈಗಲೂ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದಲ್ಲಿಯೇ ಫೆಜಾನ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪೆಲಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಮತ್ತು ನಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಕಾಲದ ಜನರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಕೊಡ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಮತ್ತಿತರ ಆಯುಧಗಳು ದೊರಕಿವೆ ಎಂದು ಭೂಗರ್ಭಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
 ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಸಿಗುವದೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಓಯಾಸಿಸ್ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಎಂದುಕೊಂಡಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಇಲ್ಲೂ ಅಂತರ್ಜಲ ಅಪಾರವಾಗಿದ್ದು ನೆಲದಲ್ಲಿ ನೀರು ಹೇರಳವಾಗಿ ಓಡಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಅದೂ ಇಲ್ಲಿನ (ಬೇರೆ ಕಡೆ ಹೇಗೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ) ಸಹರಾ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದ್ದು ಸುಮಾರು ನಲವತ್ತು ಐವತ್ತು ಅಡಿಗೆಲ್ಲಾ ನೀರು ಸಿಕ್ಕುಬಿಡುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಭೂವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಬೇರೆ ಜಾಗಕ್ಕಿಂತ ಇಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಜಲ ಹತ್ತುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆಯೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ಇಲ್ಲಿ ಯಾವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಬೇಕಾದರೂ ಬೋರ್ ಹಾಕಿದರೆ ಬಹಳ ಬೇಗನೆ ನೀರು ಸಿಕ್ಕುಬಿಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಸಿಹಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನೀವು ನಂಬುತ್ತಿರೋ ಇಲ್ವೋ ಘಾಟ್‍ನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕಾಲೇಜು ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿ ಬೋರ್ವೆಲ್‍ವೊಂದನ್ನು ಹಾಕಿದ್ದು ಅದು ಸುಮಾರು 35 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅರ್ಧ ಘಾಟ್‍ಗಾಗುವಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆಯೆಂದೂ ಇಷ್ಟಾದರೂ ಅದರ ಅಂತರ್ಜಲ ಮಾತ್ರ ಕುಸಿದಿಲ್ಲವೆಂದೂ ಇಲ್ಲಿಯ ಜನ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆರು ವರ್ಷದ ನನ್ನ ಘಾಟ್ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷವೂ ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ನೀರಿಗಾಗಿ ತಹತಹಿಸಿದ್ದನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿಲ್ಲ. ಮಳೆಯೇ ಬೀಳದ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅದ್ಹೇಗೆ ನೀರು ಶೇಖರಣೆಗೊಂಡಿದೆ ಹಾಗೂ ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಅದ್ಹೇಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ನನಗೆ ಈಗಲೂ ಉತ್ತರ ಸಿಕ್ಕಿಲ್ಲ.
1953ರಲ್ಲಿ ತೈಲ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಇಲ್ಲಿನ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಕೊರಯುತ್ತಿರಬೇಕಾದರೆ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಿಹಿನೀರು ಚಿಮ್ಮಿ ಇಲ್ಲಿನ ನೆಲದೊಳಗೆ ಅಡಗಿರುವ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಜಲಸಂಪತ್ತನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸತಂತೆ. ಮುಂದೆ 1969ರಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬಂದ ಗಡಾಫಿ ಇದರ ಸದ್ಬಳಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದನಂತೆ. ಅದು 1984ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡು ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ದ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ನದಿಯೆಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತಂತೆ. ಇಡಿ ಲಿಬಿಯಾದ ತುಂಬಾ ಸುಮಾರು 1,300 ಬಾವಿಗಳಿದ್ದು ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ 7,100,000 ಕ್ಯೂಬಿಕ್ ಮೀಟರ್ ಗಳಷ್ಟು ಟ್ರಪೋಲಿ, ಬೆಂಗಾಜಿ, ಸಿರ್ತ್ ಮುಂತಾದ ನಗರಗಳಿಗೆ ನೀರು ಸರಬರಜಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಇದೇ ನೀರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಬೇಸಾಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವವರಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಲಿಬಿಯಾದ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಡೆಯುವದು ಸಮುದ್ರ ತೀರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ. ಅಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬಾರ್ಲಿ, ಗೋದಿ, ಟೊಮ್ಯಾಟೋ, ಕಿತ್ತಳೆ, ಸೇಬು, ಕಲ್ಲಂಗಡಿ ಮುಂತಾದ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಂದೇ ಹೆಚ್ಚಿನ ತರಕಾರಿಗಳು ಟ್ರಿಪೋಲಿ, ಬೆಂಗಾಜಿಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ರವಾನೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಮರಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಗೋದಿ, ಬಾರ್ಲಿ, ಕಲ್ಲಂಗಡಿ, ಟೊಮ್ಯಾಟೋ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಖರ್ಜೂರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಲಿಬಿಯಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಳ್ಳಿಗಳೇ ಇದ್ದು ಇಲ್ಲಿನ ಜನರು ಆಡುಕುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವದರಿಂದ ಅವಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹುಲ್ಲನ್ನು ಸಹ ಬೆಳೆದು ಮಾರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಮೊಸರಿನ ಪ್ಯಾಕ್ಗಳು ಇಲ್ಲಿಂದ 1500 ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮಿಸ್ರತಾ ಎಂಬ ಊರಿನಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ. ಮತ್ತು ಬಹಳಷ್ಟು ತರಕಾರಿಗಳು ಸೆಭಾ ಮತ್ತು ಒಬಾರಿಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ರವಾನೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅಂದಹಾಗೆ ಇಲ್ಲಿನವರು ಆಡುಕರಿಗಳನ್ನು ಸಾಕುವದು ಹಬ್ಬಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಮಾರಿ ಲಾಭಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವದಕ್ಕೆ. ಅಂದರೆ ಅವು ಚಿಕ್ಕವಾಗಿದ್ದಾಗ ಸಣ್ಣ ಬೆಲೆಗೆ ತಂದು ತಮ್ಮ ಫಾರ್ಮ್ ಹೌಸ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಿ ಅವಕ್ಕೆ ಚನ್ನಾಗಿ ತಿನಿಸಿ ದೊಡ್ದದಾದ ಮೇಲೆ ರಮದಾನ್ ಮತ್ತು ಈದ್ ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆ ಇತರರಿಗೆ ಒಳ್ಳೆ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಿ ಲಾಭಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಈಗ ಹೇಳಿ ಮರಭೂಮಿಯೆಂದರೆ ಬರೀ ಬಿಸಿಲು ಮತ್ತು ಮರಳು ಮಾತ್ರವೇ?



-ಉದಯ್ ಇಟಗಿ