ಇಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ "ಒಬಾಮ"ಮಯವಾಗುತ್ತಿದೆ
ನಾ ಕಂಡಂತೆ ಬೇಂದ್ರೆಯವರ "ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಾಂವಾ"
ಈ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಾಂವಾ ಮತ್ತು ಜೋಗತಿಯ ನಡುವೆ ಈಗಾಗಲೇ ಏನೋ ಮನಸ್ತಾಪ ಬಂದು ಅದು ಪ್ರಕೋಪಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ ವಿರಸ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ವಾರಕ್ಕೆ ಮೂರುಸಾರಿಯಾದರೂ ಬಂದು ಹೋಗುವವ ಇನ್ನೂ ಬಂದಿಲ್ಲ. ಜೋಗತಿಯಲ್ಲಿ ಆತಂಕವೆದ್ದಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಸೂಳೆಗೆ ಎಷ್ಟೊಂದು ಗಿರಾಕಿಗಳು! ಆದರೆ ಈ ಸೂಳೆಗೆ ಈ ಗಿರಾಕಿಯೇ ಯಾಕೆ ಬೇಕು? ಅವನು ಬರದೆ ಹೋದರೆ ಯಾಕಿಷ್ಟೊಂದು ಆತಂಕ? ಯಾವ ಗಿರಾಕಿಯಾದರಾದೀತು! ಎಂದು ನೀವು ಕೇಳಬಹುದು. ಆದರೆ ಕವನ ಬೆಳೆದಂತೆ ನಮಗೆ ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಅವರದು ಬರಿ ಸೂಳೆ-ಗಿರಾಕಿ ಸಂಬಂಧವಲ್ಲ. ಗಂಡ ಹೆಂಡತಿಯರಷ್ಟೇ ಪವಿತ್ರವಾದ ಸಂಬಂಧವಲ್ಲದ ಸಂಬಂಧವದು. ಕವನ ಆರಂಭವಾಗುವದೇ ಅವಳ ಈ ಆತಂಕದೊಂದಿಗೆ-
"ಇನ್ನೂ ಯಾಕ ಬರಲಿಲ್ಲಂವ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಾಂವಾ
ವಾರದಾಗ ಮೂರು ಸರತಿ ಬಂದು ಹೋದಂವಾ"
ಅವಳ ಈ ಆತಂಕವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೇ? ಅವನ ವೇಶಭೂಷಣ, ಹಾವಭಾವ, ತೋರ್ಕೆಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವದರ ಮೂಲಕ ಕ್ಷಣ ಕಾಲ ತನ್ನ ಆತಂಕವನ್ನು ಮರೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾಳೆ.
"ಭಾರಿ ಜರದ ವಾರಿ ರುಮಾಲು ಸುತ್ತಿಕೊಂಡಾಂವಾ
ತುಂಬು-ಮೀಸಿ ತೀಡಿಕೊಂತ ಹುಬ್ಬು ಹಾರಿಸಂವಾ"
ಅವನು ರಸಿಕ. ಅವನೊಳಗೆ ಕವಿಯಿದ್ದಾನೆ. ಹಾಡುಗಾರನಿದ್ದಾನೆ. ಇದೆಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಅವಳು ಮನಸೋತಿದ್ದಾಳೆ. ಇದನ್ನು ಮುಂದಿನ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ತೆರೆದಿಡುತ್ತಾಳೆ.
"ಮಾತು ಮಾತಿಗೆ ನಕ್ಕ ನಗಿಸಿ ಆಡಿಸ್ಯಾಡಾಂವಾ
ಏನ ಅಂದರ ಏನೋ ಕಟ್ಟಿ ಹಾಡ ಹಾಡಂವಾ"
ಇಂಥ ರಸಿಕನನ್ನು ಯಾವ ಹೆಣ್ಣು ತಾನೆ ಇಷ್ಟಪಡುವದಿಲ್ಲ? ಈ ಕವನದ ಸೂಳೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸೂಳೆಯಲ್ಲ. ಯಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವರ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಜೋಗತಿ ಆದವಳು. ಇವಳು ಗರತಿಯಾಗುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ. ಇಂಥವಳಿಗೆ ಈ ರಸಿಕ ಕಟ್ಟಿ ಕೊಡುವ ಕನಸನ್ನು ಎರಡನೆಯ ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾಳೆ.
"ತಾಳಿ ಮಣಿಗೆ ಬ್ಯಾಳಿ ಮಣಿ ನಿನಗ ಬೇಕೇನಂದಾಂವಾ
ಬಂಗಾರ-ಹುಡಿಲೇ ಭಂಡಾರವ ಬೆಳಿಸೇನೆಂದಾಂವಾ"
ಜೋಗತಿಯರು ಎಲ್ಲಮ್ಮನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ತಾಳಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತಾಳಿಯ ಮದ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಬೇಳೆಗಳು ಕೇವಲ ಮದುವೆಯಾದ ಗರತಿಯ ಸೊತ್ತು. ದೇವರ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಸೂಳೆಯಾದವಳಿಗೆ ಈ ಬೇಳೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವಳಿಗೆ ಗರತಿಯಾಗುವ ಅಸಾಧ್ಯ ಕನಸನ್ನು ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವದರ ಮೂಲಕ ಅವಳನ್ನು ಮರಳು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಗರತಿಯಾಗುವ ಈ ಭಾವವೇ ಅವಳನ್ನು ಪ್ರಸನ್ನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಜೋಗತಿಯರ ಸಂಪತ್ತೆಂದರೆ ಯಲ್ಲಮ್ಮನ ಗುಡಿಯಿಂದ ತಂದ ಭಂಡಾರ. ಆ ಭಂಡಾರವನ್ನು ಬಂಗಾರದ ಹುಡಿಯಿಂದ ತುಂಬುತ್ತೇನೆನ್ನುವ ಔದಾರ್ಯವನ್ನು ತೋರುತ್ತಾನೆ. ಅಂದರೆ ನಮಗಿಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತಾಗುವದು ಇವನೊಬ್ಬ ಶ್ರೀಮಂತನೆಂದು. ಈ ಸಿರಿವಂತ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಕಸುಬಿನವರ (professional prostitutes) ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದ್ದಾನೆ; ಅವರಾದ ಮೇಲೆ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ತರದ ಬಸವಿಯರ (temple prostitutes) ತಾಣಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ. ಇದೀಗ ಬಸವಿಯರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಜೋಗತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಇವನ ಸಂಬಂಧ.
"ಕಸಬೇರ ಕಳೆದು ಬಸವೇರ ಬಿಟ್ಟು ದಾಟಿ ಬಂದಾಂವಾ
ಜೋಗತೇರಗೆ ಮೂಗತಿ ಅಂತ ನನಗ ಅಂದಾಂವಾ"
ಆ ಜೋಗತಿಯನ್ನು ಜೋಗತಿಯರಲ್ಲಿಯೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ. ಇಂಥ ಗಂಡಸನ್ನು ಯಾವ ಹೆಣ್ಣು ತಾನೆ ಇಷ್ಟಪಡುವದಿಲ್ಲ? ಅವನು ಕೊಡುವ ದೈಹಿಕ ಸುಖಕ್ಕಿಂತ ಮಾನಸಿಕ ಸುಖವು ಅವಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನ ಸಾಮಿಪ್ಯ ಆಪ್ತವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವನೊಬ್ಬ ಗಿರಾಕಿಯಿದ್ದರೂ ಸಹ ಕೆಲಸ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಅವನನ್ನು ಹೋಗಲು ಬಿಡುವದಿಲ್ಲ. ಇರು ಎಂದು ಬೇಡುತ್ತಾಳೆ. ಅವನು ಅದನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೇ ಹೊರಟಾಗ ಮಾರಿ ತೆಳಗ ಹಾಕುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ಸಪ್ಪೆ ಮುಖ ನೋಡಿ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸಿ ಅವಳನ್ನು ಸಂತುಷ್ಟಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ.
"ಇರು ಅಂದ್ರ ಬರ್ತೀನಂತ ಎದ್ದು ಹೊರಡಾಂವಾ
ಮಾರಿ ತೆಳಗ ಹಾಕಿತಂದ್ರ ಇದ್ದು ಬಿಡಂವಾ"
ಮುಂದುವರೆದು ಅವನ ರಸಿಕತೆಯನ್ನು, ಆಟಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾಳೆ.
"ಹಿಡಿ ಹಿಡಿಲೇ ರೊಕ್ಕಾ ತೆಗೆದು ಹಿಡಿ ಹಿಡಿ ಅನ್ನಾಂವಾ
ಖರೇ ಅಂತ ಕೈ ಮಾಡಿದರ ಹಿಡಿದ ಬಿಡಂವಾ"
ಇಲ್ಲಿ ಕವಿ ಬೇಂದ್ರೆ ’ಹಿಡಿ’ ಎನ್ನುವ ಪದದೊಂದಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಚನ್ನಾಗಿ ಆಟವಾಡಿದ್ದಾರೆ ನೋಡಿ. ಹೀಗೆ ಪದಗಳನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸಿ ಬಗ್ಗಿಸಿ ಅವುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವ ಕಲೆ ಬೇಂದ್ರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಗೊತ್ತಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲವೇ ಅವರನ್ನು ಶಬ್ದಗಾರುಡಿಗ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದುದು.
ಏನೇ ಮಾಡಿದರೂ ಅವಳೇನಿದ್ದರೂ ಸೂಳೆ. ಮಡದಿಯಾಗಲಾರಳು. ಅವನು ಅವಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ commit ಆಗಲಾರ. ಅವನು practical. ಅವನಿಗೆ ತನ್ನ ಇತಿಮಿತಿಗಳ ಅರಿವಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಅವನಿಗೆ ಈಗಾಗಲೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ. ಅಥವಾ ಸೂಳೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿ ಸಮಾಜದ ತಿರಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗಲಾರ. ಅವಳಿಗೇನಿದ್ದರೂ ಎರಡನೆ ಸ್ಥಾನ. ಈ ಕಟು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಬಹಳ ಸೂಚ್ಯವಾಗಿ "ಚಹಾದ ಜೋಡಿ ಚೂಡಾದ್ಹಾಂಗ ನೀ ನನಗ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಆದರದು ಅವಳಿಗೆ ಕೋಪ ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಳು impractical. Sillyಯಾಗಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಒಂದು ಕ್ಷಣ ತಾನು ಸೂಳೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರೆತು ಅವನಿಗೆ ಮಡದಿಯಾಗುವ ಕನಸನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. ವಾಸ್ತವ ಸತ್ಯವನ್ನು ಭರಿಸಲಾರದೆ, ಅಲ್ಲಿದ್ದು ಅನುಭವಿಸಲಾರದೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾದುದನ್ನು ಕನಸು ಕಾಣುವ ತನ್ನ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಸ್ವಯಂ ಮರುಕವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳಿಗೇನಿದ್ದರೂ ಕಲ್ಪನಾ ಲೋಕವೇ ಇಷ್ಟ. ಇದನ್ನರಿತ ಆ ಹುಡುಗ ತಕ್ಷಣ ತನ್ನ ಮಾತಿನ ಧಾಟಿಯನ್ನು ಬದಲಿಸಿ "ಚೌಡಿಯಲ್ಲ ನೀ ಚೂಡಾಮಣಿ" ಅಂತ ರಮಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ಘಾಟಿ ಹೆಂಗಸು. ಅಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸುಮ್ಮನಾಗುವವಳಲ್ಲ. ಅವನೂ ಅಷ್ಟೆ ಬಲು ಚಾಲಾಕಿನ ಹುಡುಗ. ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸಡ್ಡು ಹೊಡೆದು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿ ’ಪತ್ನಿ’ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾರ. ಹಾಗೆ ಅವಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿರಲಾರ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನು "ಬೆರಳಿಗುಂಗುರ ಮೂಗಿನ್ಯಾಗ ಮೂಗುಬಟ್ಟು" ಇಡುವದರ ಮೂಲಕ ಪತ್ನಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಅವಾಸ್ತವವನ್ನು, ಸತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಿಥ್ಯವನ್ನು ತರುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ಅವಳು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಇದು ಅವನ ಸಂದಿಗ್ಧತೆಯ ಫಲವೋ ಅಥವಾ ಹೆಂಗಸರಿಗೆ ಸದಾ ಕಲ್ಪನೆಗಳೇ ಇಷ್ಟವಾಗುವದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಅವುಗಳ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಲೆಯೋ ಗೊತ್ತಾಗುವದಿಲ್ಲ.
ಮುಂದಿನ ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವಳು ತುಸು practical ಆದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಾಳೆ. ಅವನ ಮಡದಿಯಾಗುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಾ ಧೇನಸ್ಥ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾಳೆ. ಅವನು ನಗು ಮುಖದವನು. ಹೆಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಲೆ ಅವನಿಗೆ ಸಿದ್ಧಿಸಿದೆ. ಇಂಥವನ ಪ್ರೀತಿ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದೇ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇವನ ಹೆಂಡತಿ ಆಗುವದಕ್ಕೆ ತನಗೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ತನ್ನ ಗಂಡನಾಗುವದಕ್ಕೆ ಅವನಿಗೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿಯುತ್ತಾಳೆ. ಇವನೇ ನನಗೆ ಜನ್ಮ ಜನ್ಮಕೆ ಗೆಳೆಯನಾಗಿ ಸಿಕ್ಕರೆ ಸಾಕು ಎಂದು ತೃಪ್ತಿಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.
"ಜಲ್ಮ ಜಲ್ಮಕ ಗೆಣ್ಯಾ ಆಗಿ ಬರತೇನಂದಾಂವಾ
ಎದಿ ಮ್ಯಾಗಿನ ಗೆಣತಿನ ಮಾಡಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಂವಾ"
ಇಲ್ಲಿ ಬೇಂದ್ರೆ ಹೆಣ್ಣಿನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಹಳ ಸೂಕ್ಸ್ಮವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಅಸಾಧ್ಯವಾದುದನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯೂ ಇದೆ, ಅದು ಈಡೇರದೆಹೋದಾಗ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆಗಳ ಹಪಹಪಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ವಸ್ತು ಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬದುಕುವ ಮನಸ್ಸೂ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಇಂಥ ನೆಚ್ಚಿನ ಗೆಳೆಯನೊಡನೆ ಯಾವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮನಸ್ತಾಪ ಬಂತೋ ಆತ ಇವಳೊಂದಿಗೆ ಮುನಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಅವಳೆಡೆಗೆ ಹೋಗುವದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಅವಳ ಆತಂಕ ಇಮ್ಮುಡಿಯಾಗಿದೆ. ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಹ್ಯಾಂವ್ ಬಿಟ್ಟು ಹುಚ್ಚಿಯಂತೆ ಅವರಿವರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ಬೀದಿ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಅವನಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕುತ್ತಾಳೆ.
"ಯಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿ ಪಾರಿ ತಾರಿ ನೋಡಿರೇನ್ರಂವಾ
ನಿಂಗಿ ಸಂಗಿ ಸಾವಂತರಿ ಎಲ್ಹಾನ ನನ್ನಾಂವ
ಸೆಟ್ಟರ ಹುಡುಗ ಸೆಟಗೊಂಡು ಹೋದಾ ಅಂತಾ ನನ್ನ ಜೀಂವಾ
ಹಾದಿ ಬೀದಿ ಹುಡುಕತೈತ್ರೆ ಬಿಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಹ್ಯಾಂವಾ"
ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ವ್ಯಂಗ ಇದೆ. ಈತ ಸೆಟ್ಟರ ಹುಡುಗ. ದುಡ್ಡಿದ್ದವ. ಈತ ಸೆಡವು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋದರೆ ಅವಳ ಬದುಕು ನಡೆಯುವದಾದರೂ ಹೇಗೆ? ಅದು ಕಟು ವಾಸ್ತವ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವನಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕಾಟ ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವಳ ಈ ಹುಡುಕಾಟದೊಂದಿಗೆ ಕವನ ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಜಗತ್ತಿನ ಯಾವ ಕವಿ ತಾನೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಚನ್ನಾಗಿ ಸೂಳೆ-ಗಿರಾಕಿ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾನೆ? ಮುಂದೆ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಾಂವಾ ಬರುತ್ತಾನಾ? ಬಂದು ಅವಳನ್ನು ಸೇರುತ್ತಾನಾ? ಮತ್ತೆ ಎಂದಿನಂತೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಒಂದಾಗುತ್ತಾರಾ? ಕವನದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರವಿಲ್ಲ. ಅವರಿಬ್ಬರ ಮಧುರ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವದಷ್ಟೆ ಕವನದ ಕೆಲಸ. ಕವನ ಇವರಿಬ್ಬರ ಸರಿ-ತಪ್ಪು, ಸತ್ಯ-ಮಿಥ್ಯ, ವಾಸ್ತವ-ಕಲ್ಪನೆ, ತರ್ಕ-ಅತರ್ಕಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಯುವ ಗೊಂದಲದ ಬದುಕನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ದ್ವಂದ್ವ, ಸಂದಿಗ್ಧತೆಗಳ ನಡುವೆಯಲ್ಲವೇ ನಾವು ಬದುಕುವದು?!
-ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಗೌರಜ್ಜಿಯನ್ನು ನೆನೆಯುತ್ತಾ
ಅಪ್ಪನ ಬೇಜವಾಬ್ದಾರಿತನ ಮತ್ತು ಸತತ ಬರಗಾಲದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೊಲದಿಂದ ಬರುವ ಆದಾಯ ಏನೂ ಸಾಕಾಗದೆ ನಾವು ಮೂರೂ ಜನ ಮಕ್ಕಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯವರ ಹತ್ತಿರ ಇದ್ದು ಬೆಳೆದವರು. ನನ್ನ ಅಣ್ಣನನ್ನು ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಅಂದರೆ ಅಪ್ಪನ ಅಣ್ಣ ತಮ್ಮೂರು ಅಳವಂಡಿಗೆ, ತಂಗಿಯನ್ನು ತಾಯಿ ತವರು ಮನೆಯವರು ಸುಲ್ತಾನಪೂರಕ್ಕೆ, ಹಾಗೂ ನನ್ನನ್ನು ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಅಂದರೆ ಅವ್ವನ ಅಕ್ಕನ ಗಂಡ ತಮ್ಮ ಊರು ಕಲಕೋಟಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಂದರು.
ಹೀಗೆ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ದೊಡ್ಡಮ್ಮನವರ ತುಂಬು ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಶುರುವಾದ ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದ ಮೇಲೆ ಗಾಢವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆಂದರೆ ಗೌರಜ್ಜಿ. ಗೌರಜ್ಜಿಯ ನಿಷ್ಠೆ, ಕಾಳಜಿ, ಬದುಕಿನ ಮೇಲಿದ್ದ ಅಪಾರ ಪ್ರೀತಿ, ಛಲ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಇವತ್ತಿಗೂ ನನ್ನ ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತಗೊಳಿಸುವದಲ್ಲದೆ ನನ್ನ ಸುಪ್ತ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಹಿಂದೆ ಈಗಲೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಗೌರಜ್ಜಿಯ ನೆನಪಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ನಾನು ಇಂಥ ಅಜ್ಜಿಯರು ಮನೆಗೊಬ್ಬರು ಇರಬೇಕು ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವದುಂಟು.
ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಈ ಗೌರಜ್ಜಿ ನಮ್ಮ ಸಂಬಧಳಿಕಳೇನಲ್ಲ ಆದರೆ ಸಂಬಧಿಕಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳಾದದ್ದು. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕಡೆ ಅಜ್ಜಿ ಎನ್ನುವ ಪದ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುದುಕಿಯರಿಗೆ ಅಮ್ಮ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ವಾಡಿಕೆ. ಆದರೆ ಈಕೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಅದ್ಹೇಗೆ ಅಜ್ಜಿ ಎಂದು ಕರೆದರೋ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಇಡಿ ಊರಲ್ಲಿ ಅವಳು ಗೌರಜ್ಜಿಯೆಂದೇ ಹೆಸರು ವಾಸಿ. ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯಕ್ಕೆ ಏನು ಸಿಗಬೇಕಿತ್ತೋ ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಒದಗಿಸಿಕೊಡುವದರಲ್ಲಿ ಗೌರಜ್ಜಿಯ ಪಾತ್ರ ಹಿರಿದಾದು. ತನ್ನದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಧಾರೆಯೆರೆದ ನನಗೆ ಗೌರಜ್ಜಿ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚಳಿಯದೇ ಉಳಿದು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ. ಅದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಅವಳಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಲೆಂದೇ ಈ ಲೇಖನ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.
ಈಕೆ ಒಬ್ಬ ಬಾಲ ವಿಧವೆ. ಚಿಕ್ಕಂದಿನಲ್ಲಿ ತೊಟ್ಟಿಲಲ್ಲಿರಬೇಕಾದರೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿದ್ದರಂತೆ. ಮುಂದೆ ಪ್ಲೇಗ್ ಬಂದು ಅವಳು ಮೈ ನೆರಯುವ ಮುನ್ನವೇ ಅವಳ ಗಂಡ ತೀರಿ ಹೋಗಿದ್ದರಿಂದ ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ಬಾಲವಿಧವೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಬೇಕಾಯಿತು. ಕಾಲಾನುಕ್ರಮವಾಗಿ ತನ್ನ ಬೆರಳೆಣಿಕೆಯಷ್ಟೆ ಇರುವ ಬಂಧುಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕಲಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯ ಹೂಡಿದಳು. ಅವಳಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವಂಥ ಬಂಧುಗಳು ಯಾರೂ ಇರಲಿಲ್ಲವಾದರೂ ಸಿದ್ಧಪೂರದಲ್ಲಿ ಅದ್ಯಾರೋ ಒಬ್ಬ ಸಂಬಂಧಿಯಿರುವರೆಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೋ ಎರಡುವರ್ಷಕ್ಕೋ ಒಂದು ಸಾರಿ ಆ ಊರಿಗೆ ಹೋಗಿ ಎರಡು ದಿನ ಇದ್ದು ಮತ್ತೆ ವಾಪಾಸಾಗುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಅದ್ಹೇಗೆ ಗೌಡರ (ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಊರಿಗೆ ಗೌಡರಾದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಮನೆಯನ್ನು ಗೌಡರ ಮನೆಯೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು) ಮನೆಗೆ ಬಂದು ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ಒಮ್ಮೆ ಅವಳನ್ನೇ ನಾನು ಖುದ್ದಾಗಿ ಕೇಳಿದ್ದಾಗ ಹೇಳಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಹಿರಿಯರು ಇವಳ ಮಾವ ಜಾತಿಯಲ್ಲಿ ನಮಗಿಂತ ಉಚ್ಛವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಹಾಗೂ ಊರಲ್ಲಿ ಮಠವನ್ನು ನದೆಸುತ್ತಿದ್ದದರಿಂದ ನಾಲ್ಕೆಕರೆ ಹೊಲವನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡಿದ್ದರಂತೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಾಯುವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಗೌರಜ್ಜಿಯ ಮಾವ ಅವಳನ್ನು ಕರೆದು ಗೌಡರ ಮನೆಗೆ ನಿಷ್ಠೆಯಾಗಿದ್ದು ಅವರ ಮನೆ ಋಣ ತೀರಿಸೆಂದು ವಚನ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದನಂತೆ. ಆ ಪ್ರಕಾರ ಗೌರಜ್ಜಿ ನಡೆದುಕೊಂಡಳು. ಹೀಗಾಗಿ ಗೌಡರ ಮನೆಗೂ ಗೌರಜ್ಜಿಗೂ ಬಿಡಿಸಿಲಾರದ ನಂಟು! ಹಾಗಂತ ಗೌರಜ್ಜಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಇವರ ಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳಿಗೆ ಬೇರೆ ಆಸ್ತಿ ಪಾಸ್ತಿಯಿರಲಿಲ್ಲವಾದರೂ ಇದ್ದ ಮಠವನ್ನು ತಾನು ಹೆಂಗಸು ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ನಡೆಸಲಾಗುವದಿಲ್ಲವೆಂದು ಅದನ್ನು ತನ್ನದೇ ದೂರದ ಸಂಬಂಧಿಯೊಬ್ಬರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿಬಿಟ್ಟಳು. ಮಠವನ್ನು ಕೊಟ್ಟ ಮೇಲೆ ಮಠಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದ ನಾಲ್ಕೆಕರೆ ಹೊಲವನ್ನು ಕೊಡದೇ ಇರಲಿಕ್ಕಾಗುತ್ತದೆಯೇ? ಅದನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಬಿಟ್ಟಳು. ಇದಲ್ಲದೆ ಅವಳಿಗೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಸರಕಾರದಿಂದ ೫೦ ರೂಪಾಯಿಯಷ್ಟು ಬಾಲವಿಧವಾ ವೇತನ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೈನು ಚೆನ್ನಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಹಾಲು, ಮೊಸರು, ಮಜ್ಜಿಗೆಯನ್ನು ದಿನಾಲೂ ಇಲ್ಲಿಂದಾನೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಳು.
ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ "ನೀನೊಬ್ಬಾಕಿ ನನಗೇನೂ ಭಾರ ಆಗೋದಿಲ್ಲ, ಇಲ್ಲೆ ನಮ್ಮ ಮನ್ಯಾಗ ಬಂದು ಇದ್ದುಬಿಡು" ಅಂತ ಹೇಳಿದರು ಕೇಳದೇ ಮಠದಲ್ಲಿಯೇ ಇರಲಿಕ್ಕೆ ಅಂತ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗೂಡು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲು ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಬಗ್ಗಿಕೊಂಡೇ ಒಳಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಅದನ್ನು ಗುಬ್ಬಿ ಮನೆಯೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಇದು ಅವಳ ಅಡಿಗೆ ಮನೆ. ಅಡಿಗೆ ಮನೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತೆ ಹೊರಗಡೆ ಒಂದು ಕಟ್ಟೆಯಿತ್ತು. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ, ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮನೆಯ ಒಳಗೆ ಮಲಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಈ ಮನೆಗೆ ಬಚ್ಚಲು ಇರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ದಿನಾಲೂ ಸ್ನಾನಕ್ಕಾಗಿ ಊರಲ್ಲಿ ಸದಾಕಾಲ ಹರಿಯುವ ವರದಾ ನದಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಪೂಜೆಯೆಲ್ಲಾ ಮುಗಿಸಿ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾನು ಕಂಡಂತೆ ಗೌರಜ್ಜಿ ಎರಡು ದಪ್ಪ ದಪ್ಪನಾದ ರೊಟ್ಟಿ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಯಾವದೋ ಒಂದು ಪಲ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ತಿನ್ನುತ್ತಿದ್ದಳು. ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ಜೋಳದ ಅಂಬಲಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮಜ್ಜಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಅವಳು ಊಟ ಮಾಡುವಾಗ ತಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನೊಣ ಬಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಎಸೆದು ಅದರ ಜೊತೆ ಗುಡಿಯಿಂದ ತಂದ ಅಂಗಾರವನ್ನು ಬೆರಸಿ ತಿನ್ನುವಾಗ ನಾವೆಲ್ಲ "ಇಸ್ಸಿಸ್ಸಿ" ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಆಗ ಗೌರಜ್ಜಿ "ಹಂಗೆಲ್ಲಾ ಅನಬಾರದು. ತಿನ್ನೋ ಕೂಳಿನ ಮೇಲೆ ಯಾವತ್ತೂ ಸೊಕ್ಕು ಮಾಡಬಾರದು" ಎಂದು ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಬುದ್ದಿವಾದ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಸ್ನಾನ, ಪೂಜೆ, ಬೆಳಗಿನ ಊಟ ಮುಗಿಸುವಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ೯ ಗಂಟೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆನಂತರ ಗೌಡರ ಮನೆ ಕಡೆ ಸವಾರಿ ಹೊರಡುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಒಂಬತ್ತು ಗಂಟೆಗೆ ಬಂದರೆ ದೊಡ್ದಮ್ಮನಿಗೆ ಮನೆ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡೋದು, ಹಸನು ಮಾಡೋದು, ದನಕರುಗಳನ್ನು ಆಳುಮಕ್ಕಳ ಕೈಯಿಂದ ಹೊಳೆಗೆ ಅಟ್ಟಿಸಿ ಮೈ ತೊಳೆಸೋದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಹಿಂಡಿಸೋದು ಮುಂತಾದ ಕೆಲಸಗಲನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು.ಸುಗ್ಗಿಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಣದಲ್ಲಿ ಒಕ್ಕಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸ್ವತಃ ತಾನೆ ಹೋಗಿ ಆಳುಗಳು ಸೋಂಬೇರಿಯಾಗಿ ಕೂತು ಕಾಲ ಕಳೆಯದಂತೆ ನಿಗಾವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.ಆಳುಗಳ ಮೇಲೆ ಗೌರಜ್ಜಿಗೆ ಯಾವತ್ತೂ ನಂಬಿಕೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಆಳುಗಳು ಎಷ್ಟೊಸಾರಿ ಕಾಳು ಕಡಿಗಳನ್ನು ಕದ್ದು ಅವಳ ಕಲಿ ಸಿಕ್ಕು ಬಿದ್ದು ಮುಖಕ್ಕೆ ಮಂಗಳಾರತಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಇದೆ.ಹೀಗಾಗಿ ಆಳುಗಳು "ಮನೆಯವರಿಗಿಂತ ಈ ಮುದುಕಿದು ಅತಿಯಾಯಿತು" ಎಂದು ಹಿಡಿಶಾಪ ಹಾಕಿದ್ದು ಉಂಟು.ಮನೆಯ ಚಕ್ಕಡಿ ಯಾವ ಹೊಲದಲ್ಲಿದೆ. ಯಾವ್ಯಾವ ಆಳು ಯಾವ್ಯಾವ ಹೊಲದಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರಿವರಿಂದ ಕೇಳಿ ಲೆಕ್ಕ ಇಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾವೆಲ್ಲಾ ಹೊರಗೆ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡಾಗ ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಆಳು ಒಳಗೆ ಹೋದರೆ "ಅಯ್ಯ, ಒಳಗ ಹೋಗು! ಅವಾ ಬಸ್ಯಾ ದೋತರದ ಕಚ್ಯಾಗ ಬೆಲ್ಲಾ ಇಟಗೊಂಡು ಹೊಕ್ಕಾನಸ" ಎಂದು ನಮ್ಮನ್ನೆಲ್ಲಾ ಒಳಗೆ ಕಳಿಸುವವರಿಗೂ ಅವಳಿಗೆ ಸಮಾಧಾನ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಳುಗಳ ಮೇಲೆ ಸದಾ ಸಂಶಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವದಂತಲ್ಲ ಆಕೆಗೆ ಆ ಮನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಕಾಳಜಿಯಿತ್ತು. ಅವಳ ಸರ್ಪಗಾವಲಿನಲ್ಲಿ ಗೌಡರ ಮನೆಯ ಸಾಮಾನುಗಳು ಆಚೆ ಈಚೆ ಸರಿದಿದ್ದಿಲ್ಲ.
ಪ್ರತಿ ಬೇಸಿಗಿಗೆ ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ಶಾವಿಗೆ ಮಾಡೋದು, ಹಪ್ಪಳ ಮಾಡೋದು, ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ ಹಾಕೋದು ಮುಂತಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆಗ ಗೌರಜ್ಜಿ ದೊಡ್ಡಮ್ಮನಿಗೆ ಶಾವಿಗೆ, ಹಪ್ಪಳ ಒಣಗಿಸಿಕೊಡೋದು, ಮಾವಿನಕಾಯಿ ಹೋಳುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಕೊಡೋದು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು.ಶಾವಿಗೆ ಮಾಡುವಾಗಲೆಲ್ಲಾ ನನಗೆ ಬಹಳ ಖುಶಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರತಿದಿನ ನನಗೊಂದು ಯಾರಾದರು ಶಾವಿಗೆ ಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಗುಬ್ಬಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು. ಆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಗೌರಜ್ಜಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾನು ಪ್ರತಿದಿನ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗುಬ್ಬಿ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಬಿಸಿಲಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಿ ಬೆಂಕಿ ಕೆಂಡದಲ್ಲಿ ಸುಟ್ಟು ಅದಕ್ಕೆ ಬೆಲ್ಲ ಹಾಕಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಳು.ಹೀಗೆ ದಿನಾಲು ಸಂಜೆ ೬-೭ ಗಂಟೆಯವರೆಗೆ ಇದ್ದು ಚಹಾ ಕುಡಿದು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿ ಮತ್ತೆ ಬಂದು ರಾತ್ರಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ಊಟ ಮಾಡಿ ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ವಾಪಾಸಾಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ಇಲ್ಲಿಯೇ ವಸ್ತಿ ಉಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಳು.
ನಾನು ಕಲಕೋಟಿಗೆ ಬಂದಾಗಿನಿಂದಲೂ ಗೌರಜ್ಜಿಯೆಡೆಗೆ ನನಗೆ ಅದೇನೋ ಅಕರ್ಷಣೆ. ಗೌರಜ್ಜಿಗೂ ಅಷ್ಟೆ ನನ್ನ ಕಂಡರೆ ಬಲು ಪ್ರೀತಿ. ನಾನು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಬಂದ ತಕ್ಷಣ ನನಗೊಂದು ಮುತ್ತು ಕೊಟ್ಟು ನನಗೇನಾದರು ತಿನ್ನಲು ಕೊಟ್ಟು ಆಟಕ್ಕೆ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾನು ಆಟದಿಂದ ಮರಳಿ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅವಳು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ಬಂದಿರುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆಮೇಲೆ ನನ್ನ ಸಂಬಂಧಿಕರೊಬ್ಬರ ಹತ್ತಿರ ಮನೆಪಾಠಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಿ ಬಂದಮೇಲೆ ನನಗೊಂದು ಕತೆ ಹೇಳಿ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಳು. ಗೌರಜ್ಜಿ ಒಬ್ಬ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥೆಯಾದರೂ ಅದ್ಹೇಗೆ ಪುರಾಣದ ಕತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕಲೆ ಹಾಕಿದ್ದಳೋ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಯಾರಿಗೂ ಬೇಸರವಾಗದಂತೆ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತಾ ಅವಳು ಕತೆ ಹೇಳುವ ಕಲೆಗೆ ನಿಬ್ಬೆರಗಾಗಿದ್ದೇನೆ. ರಾಮಾಯಣದ ಮಹಾಭಾರತದ ಕತೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಭಂಡಾರದಿಂದ ಒಂದೊಂದೇ ತೆಗೆದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳಾಕೆ. ದಿನವೂ ಒಂದೊಂದು ಹೊಸ ಕತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಅವಳ ಕತೆಗಳ ಕಣಜ ಬರಿದಾಗಿದ್ದೇ ಇಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ ಹಟ್ಟಿ(ದೀಪಾವಳಿ)ಹಬ್ಬದಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆಯ ದಿನ ಮತ್ತು ಕಣದ ರಾಶಿಯ ಪೂಜೆಯ ದಿನ ಗೌರಜ್ಜಿ ತನ್ನ ಬೊಚ್ಚುಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚವಾಗಿ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಮುಂದೆ ನನಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವು ಮೂಡುವದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ನನ್ನೊಳಗಿನ ಬರಹಗಾರ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆಯುವದಕ್ಕೆ ಬಹುಶಃ ಗೌರಜ್ಜಿಯ ಕತೆ ಮತ್ತು ಹಾಡು ಹೇಳುವಿಕೆ ಎಲ್ಲೋ ಒಂದು ಕಡೆ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ನನ್ನ ಮೇಲೆ ಗಾಢವಾದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿವೆ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ನಾನು ಗೌರಜ್ಜಿಗೆ ಸದಾ ಚಿರಋಣಿ! ಒಂದೊಂದು ಸಾರಿ ಬಿಡುವಿದ್ದಾಗ ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ಚಕ್ಕಾ (ಚೌಕಾ ಬಾರಾ) ಆಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅಕಸ್ಮಾತ್ ನನಗ ಕಡತಾ ಸಿಗದ ಹೋದರ ನಾನು ಮಾರಿ ಸಣ್ಣಗ ಮಾಡತಿದ್ದೆ. ಆಗ ಬೇಕಂತಲೆ ಕಡತಾ ಕೊಟ್ಟು ನನ್ನ ಪ್ರಸನ್ನಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ಸಕಾಲಕ್ಕೆ ಬರದೆ ಹೋದರೆ ಗೌರಜ್ಜಿ ಮಳೆ ಕೇಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾನು ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ "ನಾನು ಸಂಜಿ ಮುಂದ ಮಳಿ ಕೇಳಸತೇನಿ. ನಾಲ್ಕು ಜನ ಸಾಲಿ ಹುಡುಗರನ್ನ ಕರ್ಕೊಂಡು ಬಾ" ಅಂತ ಹೇಳಿ ನಾವು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಹಿಂತಿರಿಗುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಗಣಿ ಕುಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬೂದಿ, ಕಾಳು, ನೀರು, ತುಂಬಿಟ್ಟು ಒಂದನ್ನು ಖಾಲಿ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಾವೆಲ್ಲ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಮುಖತೊಳೆದುಕೊಂಡು ಬರಲು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು.ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮನೆಯ ಮುಂಚಿಬಾಗಿಲದ ಹೊಸ್ತಿಲ ಮೇಲೆ ಅವನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಟ್ಟಿರುತ್ತಿದ್ದಳು. ನಂತರ ನಾವು ನಾಲ್ಕು ಜನ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ತೆಗೆಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಮೊದಲು ನೀರಿನ ಕುಡಿಕೆ ಬಂದರೆ ಮಳೆ ಬರುತ್ತದೆ ಅಂತ. ಬೂದಿ ಬಂದರೆ ಬರಗಾಲ ಅಂತ. ಕಾಳು ಬಂದರೆ ಜೀವನ ನಡೆಸಲು ಏನೂ ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಖಾಲಿ ಕುಡಿಕೆ ಬಂದರೆ ಏನೂ ಹೇಳಲಾಗುವದಿಲ್ಲ ಅಂತ ತನ್ನದೇ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದಲ್ಲಿ ಅರ್ಥೈಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ಇಲ್ಲಿ ಇದು ನಮಗೆ ಮೂಡನಂಬಿಕೆಯಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದರೂ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಳಿತಾಗಲೆನ್ನುವ, ಇನ್ನೊಭ್ಭರ ಕುರಿತು ಯೋಚಿಸುವ ಮನಸ್ಸು ನನಗೆ ಪ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ನಾನು ನಾಲ್ಕನೇ ಕ್ಲಾಸಿನಲ್ಲಿರುವಾಗ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಹೃದಯಾಘಾತದಿಂದ ಬಹಳ ಬೇಗನೆ ತೀರಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಗಾಧ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾದವು. ಪ್ರೀತಿ ವಾತ್ಸಲ್ಯದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರಿಕತೆ ತಲೆ ಎತ್ತತೊಡಗಿತ್ತು. ಮೊದಲಿನ ಧಾರಾಳತೆ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗತೊಡಗಿತ್ತು. ಅತ್ತ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಮಗಳು ಗದುಗಿನಲ್ಲಿ ಗಂಡನ ಮನೆಯವರ ಕಾಟಕ್ಕೆ ಬೇಸತ್ತು ಬೇರೆ ಹೋಗಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಾಗ ನನ್ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರಲಿ ಎಂದು ನನ್ನನ್ನು ಗದುಗಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡುಹೋದಳು. ಆಗೆಲ್ಲಾ ನಾನು ಗೌರಜ್ಜಿಯನ್ನು ತುಂಬಾ miss ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಆದರೂ ನಾನು ರಜೆಗೆ ಕಲಕೋಟಿಗೆಂದು ಬಂದಾಗ ಗೌರಜ್ಜಿಯ ಮತ್ತದೇ ತುಂಬು ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತಿದ್ದೆ. ಗೌರಜ್ಜಿ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಸತ್ತ ನಂತರವೂ ಐದಾರು ವರುಷ ಕಲಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಳು. ನಂತರ ಅದೇಕೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಸಿದ್ಧಾಪೂರದಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ಒಬ್ಬನೇ ಒಬ್ಬ ದೂರದ ಸಂಬಂಧಿಯ ಮೇಲೆ ಸೆಳೆತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಯುವ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅವನೇ ನನ್ನ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆಂದು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸಿದ್ಧಾಪೂರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿಬಿಟ್ಟಳು. ಆಗೆಲ್ಲಾ ನಾನು ಕಲಕೋಟಿಗೆ ರಜೆಗೆಂದು ಬಂದಾಗ ಅವಳಿಲ್ಲದ ಮನೆ ಬಿಕೋ ಎನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರೆ ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ಅವಳನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಹುದಿತ್ತು ಆದರೆ ಅದೇಕೋ ಅವರು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಹೋದವಳು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮುಂದೆ ಎರಡು ವರುಷಕ್ಕೆ ಅಂದರೆ ನಾನು P.U.C. ಇರಬೇಕಾದರನಿಸುತ್ತೆ ಗೌರಜ್ಜಿ ಸತ್ತ ಸುದ್ದಿ ಬಂತು. ಅವಳ ಋಣವನ್ನು ಹೇಗಾದರು ಮಾಡಿ ತೀರಿಸಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ತೀರಿಸಲಾರದ ನನ್ನ ಅಸಹಾಯಕತೆಗೆ ಒಬ್ಬನೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಬಿಕ್ಕಿ ಬಿಕ್ಕಿ ಅತ್ತಿದ್ದೇನೆ.
ಹೋದವರು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬರಲಾರರು. ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದೆ ಉಳಿದವರನ್ನು? ಇವತ್ತಿನ ಬದಲಾದ ಜೀವನ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ, ಬದಲಾದ ಮೌಲ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಅಜ್ಜಿಯರನ್ನು ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ಕೊಡಲಾದೀತೆ? ಕೊನೆಪಕ್ಷ ಗೌರಜ್ಜಿಯಂಥವರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ನಮ್ಮ ತಾಯಂದಿರನ್ನು ನಮ್ಮ ಬಳಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅಜ್ಜಿ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಧವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಡುವಷ್ಟು ವ್ಯವಧಾನ, ತಾಳ್ಮೆ, ಪ್ರೀತಿ, ಚೈತನ್ಯ ಇನ್ನೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿದೆಯೆ?
-ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಎರಡು ಪೀಳಿಗೆಗಳು....
ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಉಳುತ್ತಾ ಗೇಯುತ್ತಾ ಮೈ ಬಗ್ಗಿಸಿ ದುಡಿದರು
ಉತ್ತುತ್ತಾ ಬಿತ್ತುತ್ತಾ ಹೊಲದ ತುಂಬೆಲ್ಲಾ ಓಡಾಡಿದರು
ಮಣ್ಣ ಮೀಟಿ ಹೊನ್ನ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಬೆಳೆದರು
ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿದ್ದರು ಖುಶಿಯಾಗಿದ್ದರು ಹಾಡ ಹಾಡಿದರು.
ನನ್ನ ಅಜ್ಜಿಯರು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ನೆನಪಾಗುತ್ತಾರೆ
ತಮ್ಮ ಸಾಬೂನು, ಈರುಳ್ಳಿ, ಹಸಿಮಣ್ಣಿನ ಮೈ ವಾಸನೆಯೊಂದಿಗೆ
ಆಗಾಗ ಕಾಡುತ್ತಾರೆ ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ
ತಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಚಕಚಕನೆ ತಿರುಗಿಸುತ್ತಾ
ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೊಡೆದುಹಾಕುವ ಪರಿಗೆ
ನನ್ನ ಅಜ್ಜಿಯರು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಉಂಡರು ಉಣಿಸಿದರು
ನಕ್ಕರು ನಗಿಸಿದರು ಗೆದ್ದರು ಗೆಲ್ಲಿಸಿದರು
ಹಿತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡರು
ನನ್ನ ಅಜ್ಜಿಯರು ಸದೃಡವಾಗಿದ್ದರು ಗಟ್ಟಿಮುಟ್ಟಾಗಿದ್ದರು.............
ಆದರೆ..... ನಾನೇಕೆ ಅವರಂತಿಲ್ಲ?
ಇಂಗ್ಲೀಷ ಮೂಲ: ಮಾರ್ಗರೇಟ್ ವಾಕರ್
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಉದಯ್ ಇಟಗಿ
ಓ, ಪ್ರಿಯೆ
ನನ್ನ ಬದುಕಿನ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಮಿನುಗುವ ನಕ್ಷತ್ರ ನೀನು
ನನ್ನ ಬೆಳಗಿನ ಬಾಗಿಲು ಸರಿಸಿ ನಗುವ ಬೆಳ್ಳಿಚುಕ್ಕಿ ನೀನು
ನನ್ನ ಸಾಗರದಲ್ಲಿನ ಭೋರ್ಗರೆವ ಅಲೆಗಳು ನೀನು
ನನ್ನ ದಾರಿಗೆ ಬೆಳಕ ತೋರುವ ದಾರಿ ದೀಪ ನೀನು
ನನ್ನ ಕಂಗಳಲ್ಲಿನ ಹೊಳೆಯುವ ಕಾಂತಿ ನೀನು
ನನ್ನ ಮುಂಗುರುಳಲ್ಲಿ ಸರಿದಾಡುವ ತಂಗಾಳಿ ನೀನು
ನನ್ನ ಹೃದಯದ ಏರಿಳಿತಗಳ ಬಡಿತ ನೀನು
ನನ್ನ ಜೀವದ ಜೀವವಾಗಿ ಇರುವ ಜೀವ ನೀನು.
ಇಂಗ್ಲೀಷ ಮೂಲ: ಆಂಡಿ ಹ್ಯೂಸ್
ಕನ್ನಡ ರೂಪಾಂತರ: ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಬತ್ತದ ತೊರೆ
ನಿನ್ನೆ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಪಾರ್ವತಜ್ಜಿ ಸತ್ತ ಸುದ್ದಿ ಬಂತು. ಮೊನ್ನೆ ರಾತ್ರಿ ೯ ರ ನಂತರ ತೀರಿಕೊಂಡಳಂತೆ. ನನಗೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಒಂದು ತಲೆಮಾರು ಮುಕ್ತಾಯವಾದೆಂತೆನಿಸಿತು. ದೂರದ ಲಿಬಿಯಾದಿಂದ ಅವಳ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಹೋಗಲಾಗದ ಅಸಹಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಚಡಪಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಲೇಖನ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಇದು ನಾನು ಆಕೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಶ್ರದ್ದಾಂಜಲಿಯೂ ಹೌದು.
ಪಾರ್ವತಜ್ಜಿ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುವದಾದರೂ ಏನನ್ನು? ಅಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಅವಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಹಾಗೆ ಒಂದು ವೇಳೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟರೂ ಅವಳ ಪರಿಪಕ್ವತೆ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಿಗಲು ಸಾಧ್ಯವೇ? ಸಿಕ್ಕರೂ ನಾನು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತುಂಬಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಬಲ್ಲೆನೆ? ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.
ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಅಜ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ನನ್ನ ನೆನಪಿನಾಳಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ. ಅಜ್ಜಿ ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಕೈಗೆ ಸಿಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಸಿಕ್ಕಷ್ಟನ್ನೂ ಹೆಕ್ಕಿ ಹೆಕ್ಕಿ ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅಜ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತೇನೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅಜ್ಜಿ ನನಗೆ ಕಂಡಿದ್ದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ.
ಈಕೆ ನನ್ನ ತಾಯಿಯ ತಾಯಿ. ನಮ್ಮ ಬಂಧು ಬಳಗದಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಹಿರಿಯ ತಲೆ. ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನಲಿವಿಗಿಂತ ನೋವುಗಳನ್ನೇ ಉಂಡರೂ ಅದೇ ಬದುಕನ್ನು ಅಗಾಧವಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾ, ಪ್ರೀತಿಸುವದನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾ, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾ, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಗೆಲ್ಲಿಸುತ್ತಾ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಪ್ರೀತಿ ಪಾತ್ರಳಾಗಿ ೯೦ ವರ್ಷಗಳ ಸಾರ್ಥಕ ಜೀವನ ನಡೆಸಿ ಬತ್ತಲಾರದ ತುಂಬು ತೊರೆಯ ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನೆಲ್ಲಾ ಅದ್ದಿ ತೆಗೆದವಳು.
ಅಜ್ಜಿಯ ನೆನಪಾದಾಗಲೆಲ್ಲ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲಿಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವದು ಅವಳ ಶಾಂತ, ಸೌಮ್ಯ, ನಗುಮುಖ ಹಾಗೂ ನಗು ನಗುತ್ತಲೇ ತನ್ನ ನಿಟ್ಟುಸಿರುಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದ ರೀತಿ. ಇಂಥ ಅಜ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ನನ್ನ ನೆನಪಿನ ಸುರಳಿ ಬಿಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವದೇ ನಾನು ಬಹುಶಃ ೩-೪ ವರ್ಷದವನಾಗಿದ್ದಾಗಿನಿಂದ.
ನಮ್ಮದು ದೊಡ್ದ ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯವೆಲ್ಲ ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ದೊಡ್ಡಪ್ಪರ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಕೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯಿತು. ಆಗೆಲ್ಲಾ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ದೊಡ್ಡಪ್ಪನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಳವಂಡಿಯಿಂದ ದಸರಾ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಗೆ ಕಲಕೋಟಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾವೆಲ್ಲಾ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಕಳೆದು ನಂತರ ಅಜ್ಜಿ ಊರಾದ ಸುಲ್ತಾನಪೂರಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೆವು.
ನಾವು ಒಟ್ಟು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು ೪-೫ ಜನ ಇರುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಈ ಎಲ್ಲ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತನ್ನ ಒಂಬತ್ತು ಜನ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಭಾಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿಯೇ ನನಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ತರಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗಿನ ಕಾಲದವರಿಗೆ ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಮಾಡಲು ಅಷ್ಟೊಂದು ಕಷ್ಟವೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾವು ಆಶ್ಚರ್ಯಪಡದೇ ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ ಅಷ್ಟೂ ಜನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾ, ಹೊಲಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ಬುತ್ತಿ ಕಟ್ಟುತ್ತಾ, ಮನೆಗೆ ಬರುವ ಹೋಗುವವರನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಏನೂ ಕೊರತೆಯಾಗದಂತೆ ಅವರು ಬೇಡಿ ಬೇಡಿದ್ದನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾ ನಗುನಗುತ್ತಾ ಎಲ್ಲವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿಗೆ ನಿಬ್ಬೆರಗಾಗಿದ್ದೇನೆ. ಲಕ್ಷ್ಮೇಶ್ವರದಿಂದ ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಸಂತೆಯಿಂದ ಏನಾದರು ತಿನ್ನಲು ತಂದಾಗ ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬವೋ ಹಬ್ಬ. ಆಗ ಅಜ್ಜಿ ಮೊದಲೇ ಇದು ಇಂತಿಂಥವರ ಪಾಲೆಂದು ಸಮನಾದ ಪಾಲು ಮಾಡಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸೇರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಮನೆಯ ಹಿತ್ತಲಿನ ಹುಣಸೆ ಮರದಿಂದ ನಾವು ಹುಣಸೆಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಟ್ಟರೆ ಅದನ್ನು ಕುಟ್ಟಿ ರುಚಿರುಚಿಯಾಗಿ ಚಿಗಳಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅಜ್ಜಿಯದು ರುಚಿ ರುಚಿಯಾದ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡುವದರಲ್ಲೂ ಎತ್ತಿದ ಕೈ. ಹಾಗಾಗಿ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಅಳವಂಡಿಯಿಂದ ಬರುವಾಗಲೆಲ್ಲ ಲಕ್ಷ್ಮೇಶ್ವರದಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ತಂದು ಅಜ್ಜಿ ಕೈಯಿಂದ ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಊಟ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಇದೆಲ್ಲದರ ನಡುವೆ ದನಕರುಗಳನ್ನು ಹಿಂಡುತ್ತಾ, ಹಿಂಡಿಯಾದ ಮೇಲೆ ಹಾಲು ಮಜ್ಜಿಗೆಯನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಒಂದು ಪೈಸೆಯನ್ನೂ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಧಾರಾಳವಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅಜ್ಜಿಯದು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡ ಗುಣ ಮತ್ತು ಬೇರೆಯವರದಕೆ ಯಾವತ್ತೂ ಆಸೆ ಪಟ್ಟವಳಲ್ಲ. ಅಜ್ಜಿಯ ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ತಿ ಪಾಲಾಗುವಾಗ ಅವಳ ದೊಡ್ಡ ತಮ್ಮ "ನಿನಗೇನು ಬೇಕೋ ಕೇಳು, ಕೊಡುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ "ನನಗೇನೂ ಬೇಡ.ನನ್ನ ಸಣ್ಣ ಮಗಳ್ನ ದಾರಿಗೆ ಹಚ್ಚೋದ ಅಯತಿ.ಅದೊಂದು ಹಚ್ಚಿಕೊಟ್ಟ ಬಿಡು ಸಾಕು" ಎಂದು ಹೇಳಿ ಸುಮ್ಮನಾದಳು. ಅದರಂತೆ ಮುಂದೆ ಅವಳ ದೊಡ್ಡ ತಮ್ಮ ನಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಿದೆ. ಅವಳ ದೊಡ್ಡ ತಮ್ಮ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅವರಿಂದ ಏನನ್ನೂ ಅಪೇಕ್ಷೆ ಪಟ್ಟವಳಲ್ಲ. ಮುಂದೆ ಅವಳ ಮಕ್ಕಳು ಮನೆಕಟ್ಟಿಸುವಾಗ ಮತ್ತು ಬರಗಾಲದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರಿಂದ ಸಹಾಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದು ಇದೆ. ಇಂಥ ಅಜ್ಜಿ ಸ್ವಂತ ತಮ್ಮ ದಾಯಾದಿ ತಮ್ಮ ಎಂದು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ನನ್ನ ದೊಡ್ದಪ್ಪ(ಅಪ್ಪನ ಅಣ್ಣ)ನನ್ನು ಅವನ ಮದುವೆಯಾಗುವವರಿಗೂ ತನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸಾಕಿದ್ದೂ ಇದೆ. ಆಗ ನನ್ನ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಹೊಲದ ಕೆಲಸದ ಜೊತೆಗೆ ಮನೆಯ ಕೆಲಸದಲ್ಲೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರಂತೆ.ಈ ದೊಡ್ಡಪ್ಪ ಅವಳಿಗೆ ಒಂಥರಾ ಮಾರಲ್ ಸಪೋರ್ಟ್ ಇದ್ದ ಹಾಗೆ. ಯಾವಾಗಲೂ ಅವನನ್ನು ಕೇಳದೆ ಅಜ್ಜಿಯ ಮನೆಯವರು ಏನನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
ಮನೆಯ ಹಿರಿಯರಿಂದ ನಾನು ಕೇಳಿ ತಿಳಿದಂತೆ ಅಜ್ಜಿಗೆ ಪ್ರಾಯ ತುಂಬಿದ ತಕ್ಷಣ ಅವಳ ಸೋದರ ಮಾವನೊಂದಿಗೆ ಮದುವೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಆತ ಕನ್ನಡ ಸಾಲಿ ಮಾಸ್ತರಾಗಿದ್ದವರು. ಅಜ್ಜನ ಸಂಬಳ ಮತ್ತು ಆಗೆಲ್ಲ ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಮಳೆಯಾಗಿ ಹೊಲದಿಂದ ಒಳ್ಳೆ ಆದಾಯವೂ ಬರುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಏನೂ ಸಮಸ್ಯೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಒಮ್ಮೆ ಅಜ್ಜ ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತಿ ತುಂಬಲು ಹೋಗಿ ಅವನ ಬಲಗೈ ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕು ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳೆದು ಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಬಲಗೈ ಹೋಗಿದ್ದರಿಂದ ಇನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬರೆದು ಪಾಠ ಮಾಡುವದಾದರು ಹೇಗೆ? ಹೀಗಾಗಿ ಅಜ್ಜ ಸ್ವಯಂ ನಿವೃತ್ತಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದಾಗ ಅವನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ನೀವು ಸುಮ್ಮನೆ ಬಂದು ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಸಾಕು ನಾವು ಉಳಿದಿದ್ದನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೂ ಕೇಳದೆ ವೃತ್ತಿ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಅಪಚಾರ ಮಾಡಲಾರೆ ಎಂದು ರಾಜಿನಾಮೆಯನ್ನು ನೀಡಿ ಒಕ್ಕಲುತನದಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡ. ಬರುವ ಪಿಂಚಣಿಯನ್ನೂ ಬೇಡೆಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಟ್ಟ. ಮುಂದೆ ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನಕ್ಕೆ ಅಜ್ಜ ತೀರಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ ಇಡಿ ಸಂಸಾರದ ಭಾರವೆಲ್ಲ ಅಜ್ಜಿ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ಅಜ್ಜ ಮೊದಲೇ ಪಿಂಚಣಿ ಬೇಡವೆಂದು ಬರೆದುಕೊಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಹೊಲದಿಂದ ಬರುವ ಆದಾಯದಲ್ಲಿಯೇ ಅಷ್ಟೂ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಜೊತೆಗೆ ನಾದಿನಿ,ನಾದಿನಿಯರ ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸರಿದೂಗಿಸಿದಳು.
ಅಜ್ಜಿ ವಯಸ್ಸಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಾವಿಯಿಂದ ಸೇದಿ ಎರಡೆರಡು ಬಿಂದಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ತರುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಹಿರಿಯ ಮಗ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಮೂರು ಗಂಟೆಗೆ ಎದ್ದು ಅಡಿಗೆ ಮಾಡಿ ನಸುಕಿನಲ್ಲಿ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ರೈಲಲ್ಲಿ ಬುತ್ತಿ ಇಟ್ಟು ಕಳಿಸಿತ್ತಿದ್ದಳು. ಮುಂದೆ ಮಕ್ಕಳ ಮದುವೆಯಾಗಿ ಸೊಸೆಯಂದಿರು ಬಂದ ಮೇಲೂ ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಏನಾದರೊಂದು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅಜ್ಜಿಯದು ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತು ತಿನ್ನಬಾರದು ಎನ್ನುವ ಛಲ. ಇಂಥ ಅಜ್ಜಿಗೆ ಬರು ಬರುತ್ತಾ ಸೊಂಟ ಬಗ್ಗಿ ಈಗ್ಗೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಗ್ಗಿಕೊಂಡು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಳು. ಆದರೂ ಒಬ್ಬರ ಕೈಯಿಂದ ಚಾಕರಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡವಳಲ್ಲ. ಇಂಥದರಲ್ಲೂ ಮನೆಗೆಲಸದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ತೀರ ಸಾಯುವ ಮುನ್ನ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ನೆಲಕಟ್ಟಿದಳು. ನಾನು ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ನೋಡಲು ಅಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಹುಶಃ ಅಜ್ಜಿ ತುಂಬಾ ಮುಜುಗರ ಪಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು. ಅದಕೆಂದೇ ಸಾವಿನ ಹಾಸಿಗೆಯಿಂದ ಬೇಗನೆ ಎದ್ದು ಹೋಗಿಬಿಟ್ಟಳು.
ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕೊಂಡಿ ಕಳಚಿ ಬಿದ್ದಿದೆ. ನಾನು ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತು ಯೋಚಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅಜ್ಜಿ ಹಿಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿನವಳು. ಅವಳ ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿ, ಉತ್ಸಾಹ, ಸಂಬಂಧಗಳ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ನನ್ನ ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಾದ ಮಗಳು ಭೂಮಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಲ್ಲೆನೆ? ವರ್ಗಾಯಿಸುವಷ್ಟು ಸಶಕ್ತನಾಗಿದ್ದೇನೆಯೆ? ಆ ಚೈತನ್ಯವಿದೆಯೆ? ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಬಲ್ಲೆನೆ? ಈ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ನನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಹೃದಯ ನಿಡುಸುಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೆ ಅಜ್ಜಿ ತನ್ನ ನಗು ಮುಖವನ್ನು ಹೊತ್ತು ನನ್ನ ಕಣ್ಮುಂದೆ ಸುಳಿಯುತ್ತಾಳೆ. ನಗು ನಗುತ್ತಲೇ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ, ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಗೆದ್ದು ಅವಳು ಬದುಕಿದ ರೀತಿ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತೆ ಅಜ್ಜಿಯ ಹಾಗೆ ಬತ್ತದ ತೊರೆಯಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಜ್ಜಾಗುತ್ತದೆ.
-ಉದಯ ಇಟಗಿ
ನಾನು ಆ ಹೆಂಗಸಲ್ಲ.......
ಕರುಣೆ
ಮೇಲೆ ಉರಿವ ಚಪ್ಪರ
ನಾಲ್ಕು ಗೋಡೆಗಳು
ನಾಲ್ಕೂ ಕಡೆಯಿಂದ ನನ್ನನ್ನಾವರಿಸಿವೆ.
ಈ ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ
ಕೊನೆ ಎಂದು?
ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.
ನನ್ನ ದಣಿದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ
ಭಾರವಾದ ಕಣ್ಣುಗಳಿಗೆ
ಹಗಲ್ಯಾವುದು ರಾತ್ರಿ ಯಾವುದು
ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
೧೨x೧೨ ಕೋಣೆಯೊಳಗೆ ಕುಳಿತುಕೊಂಡೇ
ದೂರ ದೂರ ಸಾಗುವ
ಸಾವಿರ ಮೈಲಿಗಳನ್ನು ಎಣಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಎರಡಡಿ ಅಂಗುಲದ ಕಿಟಕಿಗೆ
ಇಡಿ ಆಕಾಶ ತೋರಿಸೆಂದು ಬೇಡುತ್ತೇನೆ
ಚಪ್ಪರದ ಕಿಂಡಿಯೊಳಗಿಂದ
ನೆಳಲು-ಬೆಳಕಿನಾಟವನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇನೆ.
ಅಯ್ಯೋ! ಇದೆಂಥಾ ನಿರ್ದೆಯೆಯುಳ್ಳ ಮನೆ
ಹೃದಯ ಭಾರವಾಗುತ್ತದೆ
ನಾನು ಸುಮ್ಮನೆ ಬಿಕ್ಕತೊಡಗುತ್ತೇನೆ
ನಿಶ್ಯಬ್ದದಲ್ಲಿ.
ಮೂಲ ಮರಾಠಿ: ಇಂದಿರಾ ಸಂತ
ಇಂಗ್ಲೀಷಗೆ: ವಿಲಾಸ ಸಾರಂಗ
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಹೋಗು, ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆ
ಹೊರಗೆ ಕಾಣಬಹುದು
ಮರ ಅಥವಾ ಕಾಡನ್ನು,
ಹೂದೋಟ ಅಥವಾ ಮಾಯಾನಗರಿಯನ್ನು.
ಹೋಗು, ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆ
ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದು
ನಾಯಿ ಏನನ್ನೋ ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವದನ್ನು,
ಯಾರದೋ ಒಂದು ಸುಂದರ ಮುಖವನ್ನು,
ಅಥವಾ ಒಂದು ಕುಡಿ ನೋಟವನ್ನು.
ಹೋಗು, ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆ
ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು
ಹೊಳೆಯುವ ನಕ್ಷತ್ರಗಳನ್ನು,
ಮಂಜು ಕರಗಿ ನೀರಾಗುವದನ್ನು,
ಅಥವಾ ಕೇಳಬಹುದು ಗಾಳಿ ಸುಂಯ್ಯಗುಡುವದನ್ನು.
ಏನೂ ಇರದಿದ್ದರೂ ಪರವಾಗಿಲ್ಲ
ಒಮ್ಮೆ ಸುಮ್ಮನೆ ಹೋಗಿ
ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆ
ಕೊನೆಗೆ ಆಸ್ವಾದಿಸಬಹುದು
ತಣ್ಣಗೆ ಬೀಸುವ ತಂಗಾಳಿಯನ್ನಾದರೂ!
ಇಂಗ್ಲೀಷ ಮೂಲ: ಮಿರೊಸ್ಲಾವ ಹೋಲಬ್
ಕನ್ನಡ ರೂಪಾಂತರ: ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಏನ ಹೇಳಲಿ ನಾನು?
ಕಾಡು ಮತ್ತು ನದಿ
ಮೇಣದ ಅರಮನೆ
ಇಂಗ್ಲೀಷಗೆ: ರುಕ್ಷಾನಾ
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಉದಯ ಇಟಗಿ
ಮಂಜಿನ ಹಾಗೆ
ಮಂಜಿನೊಳಗೆ ಮಂಜಿನ ಹಾಗೆ
ನಡೆದು ಬಂದ.
ಅವನ ಕೈ ವಾಸನೆ ನನ್ನ ಮುಟ್ಟುವ ಮೊದಲೇ
ಅವನಾಗಲೇ ನನ್ನ ತಲೆಯೊಳಗಿದ್ದ.
ನನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಾನೇ ಹೇಳಿಕೊಂಡೆ
"ಯಾರೀತ? ಎಂಥ ಹೂಗಳು?"
ನನ್ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಒಂದೊಂದೇ
ಹೂಗಳಿಂದ ನನ್ನ ಮುಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ
"ಇವೆಲ್ಲ ನಿನಗೆ, ನಿನಗೊಬ್ಬಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ
ಏಕೆಂದರೆ ನೀನು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೀಯ"
ಆ ಹೂಗಳ ತಣ್ಣನೆಯ ಸ್ಪರ್ಶ
ಹನಿ ಹನಿಯಾಗಿ ಜಿನುಗತೊಡಗಿತ್ತು.
ಎಷ್ಟೊಂದು ಹೊಸದು?
ಈ ಮೊದಲು ಅನುಭವಿಸಿಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ನೀನು ಸಹ ಅಪರಿಚತನೆ!
ಹರಿದು ಹೋಗುವ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತಾ
ಅವ ಹೂ ಹಿಡಿದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
"ಅಪರಿಚತನೆ?
ಅಲ್ಲ ನಾನಲ್ಲ, ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ನಿನ್ನವನೇ,
ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಬೆಸೆದ ಬಾಂಧವ್ಯ ನಮ್ಮಿಬ್ಬರದು"
ನಾನು ಅವನೆಡೆಗೆ ನೋಡಿದೆ
ಮಂಜಲ್ಲಿ, ಮಂಜಾಗಿ ಕರಗಿ ಎಷ್ಟೊಂದು ಹೊತ್ತಾಗಿತ್ತು
ಆದರೆ ನಾನು ಮಾತ್ರ ಒಂಟಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ!
ಮೂಲ ಮರಾಠಿ:ಇಂದಿರಾ ಸಂತ
ಇಂಗ್ಲೀಷಗೆ:ಶಾಂತಾ ಗೋಖಲೆ
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ:ಉದಯ ಇಟಗಿ